Nieuwe Feiten
Waarom hamsteren we toiletpapier in tijden van crisis?
ma 9 mrt. - 1:25
“Dit fenomeen bestaat al lang. In bepaalde culturen en landen is het zo, wanneer de spanning oploopt, dat dat geventileerd wordt in bepaalde eigenaardigheden. En dat is op dit moment gaande in veel delen van de wereld”, zegt Ivan Van de Cloot, hoofdeconoom bij Itinera Institute in ‘Nieuwe Feiten’
Dat hamsteren doet ons denken aan de ‘toiletpapierangst’ uit 1973. “Dat startte op een heel gewone, kleine manier. Een aantal kranten in de Verenigde Staten hadden bericht over een tekort aan toiletpapier in Japan”, zegt Van de Cloot.
Run op toiletpapier
Een congreslid in Amerika, een zekere Frölich, had een persbericht rondgestuurd over dat tekort, omdat hij zelf nogal wat papierfabrieken had in zijn district. Dat persbericht werd niet opgepikt, maar een tijd later las Frölich dat ook de overheid een tekort aan toiletpapier begon te merken bij het leger en zijn bureaucraten.”
Het Amerikaanse congreslid stuurde opnieuw een persbericht uit. Daarna is een komiek er grappen over beginnen maken, en is de situatie ontspoord. Wat volgde was een heuse run op toiletpapier.
“Mensen zijn beginnen hamsteren en er was heel veel chaos. De industrie is dan heel fel beginnen produceren omdat ze niet wisten hoe ze hiermee om moesten gaan”, zegt Van de Cloot.
Strategische voorraden?
Waarom gebeurt dit sneller bij toiletpapier dan bij tandenborstels bijvoorbeeld? “Wc-rollen merk je heel hard op in de rekken. Mensen zien dat dat verdwijnt, en ze denken: als anderen iets doen, zal daar wel een reden voor zijn.”
Niemand wil natuurlijk achterblijven zonder toiletpapier. “In de economie is daarvoor in de bankensector de centrale bank gecreëerd. Die heeft geen beperking.” Bij toiletpapier zou je strategische voorraden kunnen aanleggen in landen die daar gevoeliger voor zijn, maar dan moet je stockeren en dat is heel volumineus.”
Zou die voorraden aanleggen in theorie wel kunnen helpen? “Ja, maar dan heb je ook stockagekosten, en eigenlijk is er geen fundamentele reden voor om dat te doen. Er is geen tekort aan het materiaal om toiletpapier te maken. Dit is een puur sociaalpsychologisch fenomeen”, benadrukt Van de Cloot.
Grote stapels
Hoe kunnen we dit tegengaan? “Je zou kunnen proberen om aan mensen uit te leggen dat dit niet nodig is door middel van een soort collectieve therapie. Maar economen vermoeden dat dat beter werkt in Aziatische landen dan in het westen.”
Een van de beste opties zou het rantsoeneren van toiletpapier zijn. De Britten beperken het kopen van toiletpapier al tot 4 pakken.
“Een andere optie is de prijs opdrijven”, zegt Van de Cloot. Maar dan zou toiletpapier misschien een luxeartikel worden. En warenhuizen die de prijs verhogen, worden dan niet echt mooi bekeken.
“We kunnen de mensen ook uitleggen wat het fenomeen inhoudt, en hen zeggen dat we het resultaat al weten: mensen blijven meestal achter met grote stapels toiletpapier. En ze blijken daar gewoon niet veel mee te kunnen doen.”
