Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

De Wereld Vandaag

Waarom inwoners vaak huiveren bij een gemeentefusie en politici vooral (financiële) voordelen zien

di 19 apr. - 4:49

Terwijl de inwoners van Boortmeerbeek vrij koel reageren op de fusieplannen met Mechelen, maken de burgemeesters zich sterk dat het een win-winsituatie is. Het traditionele "emotie versus ratio", analyseert politiek journalist Ivan De Vadder, die met de nieuwe fusie het Vlaams landschap steeds meer richting "de interne staatshervorming" van Geert Bourgeois ziet evolueren.
Twee vrouwen protesteren tegen de fusie van Boortmeerbeek en Mechelen

"Wij zijn er radicaal tegen, wij willen geen melkkoe worden van Mechelen" en "Boortmeerbeek heeft niks, maar dan ook niks met Mechelen te maken". De eerste reacties van de inwoners van de gemeente in Vlaams-Brabant op de fusieplannen van hun gemeente met Mechelen in Antwerpen liegen er niet om.

Ze staan in schril contrast tot de persconferentie van de burgemeesters van beide gemeenten, die vooral in de verf wilden zetten hoe positief een fusie voor iedereen is. "Hierbij zijn alleen maar winnaars", maakte de burgemeester van Mechelen, Bart Somers (Open VLD), zich sterk.

Emotie versus ratio

"Dat is de emotie versus de rede of ratio", analyseert politiek journalist Ivan De Vadder. "Bewoners spreken hun emoties uit, ze zijn gehecht aan hun gemeente. In bepaalde gemeenten speelt zo nog altijd de fusiegolf van 1976 een rol, en toen ging het over heel kleine entiteiten die samengingen."

Daartegenover staat het meer rationele van de politici, duidt hij in 'De Wereld Vandaag'. "Zij zien in de eerste plaats de financiële voordelen." De Vadder verwijst naar de "lekstok" die de Vlaamse regering voorhoudt aan gemeenten die vrijwillig fuseren. "Zij krijgen een schuldverlichting die betaald wordt door de Vlaamse overheid. Het maximale bedrag, en in dit geval zou dat gelden voor Mechelen en Boortmeerbeek, is 50 miljoen euro", weet hij.

"Minder schuld betekent makkelijker investeren in andere elementen. En bovendien stelt de grotere stad nu al zijn mogelijkheden ter beschikking van de kleinere gemeente. Je voelt dat er vanuit de ratio geprobeerd wordt om de emotie van de burger te overwinnen."

Lees verder onder de de foto

Ivan De Vadder (© VRT)

Ivan De Vadder (© VRT)

Districtwerking

Een ander argument dat de politiek daarbij aanhaalt, is het districtprincipe waarmee de nieuwe fusiegemeente zal werken. "Dat de nieuwe gemeente meer dan 100.000 inwoners telt, maakt het systeem van districten mogelijk", legt De Vadder uit.

De burgemeesters maakten op hun persconferentie al bekend dat het nieuwe grondgebied in drie districten zou worden opgedeeld: Mechelen Stad, landelijk Mechelen (Heffen, Leest, Hombeek, Battel en Walem) en Boortmeerbeek (dat ook Muizen zal omvatten).

"Ook dat is een soort lekstok", zegt De Vadder. "In plaats van de gemeente Boortmeerbeek volledig politiek op te heffen, ga je toch nog altijd een district Boortmeerbeek-Muizen hebben. Dat betekent een verkozen districtsraad met bijeenkomsten, een begroting en dus een politiek orgaan."

"Hier in Mechelen kiest men daarvoor omdat je dan natuurlijk tegen de mensen van Boortmeerbeek kan zeggen: "Kijk, er blijft een lokale werking en de politici die lokaal actief zijn kunnen actief blijven". Ook dat is natuurlijk mooi meegenomen als je emotioneel mensen moet overtuigen."

Interne staatshervorming

Dat de inwoners zo emotioneel reageren, kan ook te maken hebben met het feit dat de fusieplannen over de provincies heen gaan. Boortmeerbeek behoort immers tot Vlaams-Brabant, terwijl Mechelen een Antwerpse gemeente is.

Het doet De Vadder denken aan "een idee dat ooit door Geert Bourgeois, één van de vorige minister-presidenten van de Vlaamse regering, de interne staatshervorming werd genoemd". "Hij verwees daarmee naar een proces waarbij hij de provincies zag verdwijnen als tussenniveau en vervangen zag worden door grotere samenwerkingsverbanden tussen gemeenten."

"Men heeft eventjes gedacht aan verplichte fusies, maar uiteindelijk zijn het vrijwillige fusies geworden", voegt De Vadder toe. Die vrijwillige fusies hebben het aantal gemeenten ondertussen al doen afnemen van 308 naar 300.

"In de eerste golf gingen 15 gemeenten samen. Nu komt er een nieuwe golf aan en zie je voor het eerst dat grote steden kleine gemeentes erbij nemen. Er is wat aan het bewegen in het fusielandschap met het oog op schaalvergroting en meer efficiëntie."

Lees verder onder de foto

© Jasper Jacobs (Belga)

© Jasper Jacobs (Belga)

Ideologische keuze

Maar dat is niet de enige reden waarom gemeenten vrijwillig kiezen om samen te smelten. Zo verwijst De Vadder naar de ideologische keuze die verschillende gemeenten al maakten. "Bij de eerste golf zag je heel duidelijk dat ze bij CD&V in Oost-Vlaanderen dachten: laten we niet wachten op een verplichte fusie waarbij we misschien gekoppeld worden aan een liberale gemeente, maar laten we onder CD&V-burgemeesters een aantal gemeenten samennemen en zorgen dat we op die manier ook electoraal sterk staan."

De Vadder ziet nu een inhaalbeweging bij de liberalen. "Je hebt Lokeren en Moerbeek, twee liberale gemeenten. Je hebt Tongeren en Borgloon, twee liberale gemeenten. En nu ook Mechelen en Boortmeerbeek. Het is alsof ook de liberale partij heeft ontdekt dat het misschien niet onverstandig is om ook vanuit puur ideologische banden fusies te maken van gemeenten. Zo vrijwaar je natuurlijk in de toekomst je electorale basis", legt hij uit.

Toekomst

De Vadder verwacht dan ook dat er nog meer fusies zullen volgen. "En dat er op een bepaald moment wellicht ook definitief zal worden gekozen voor wie nog overblijft om een verplichte fusie te krijgen. Je zal moeten kiezen voor die grotere samenwerkingsverbanden en dan zullen op termijn die provincies verdwijnen."

"En dan krijg je dat beeld dat Geert Bourgeois had: de interne staatshervorming. De provincies weg, grotere gemeenten, het gewest en België als hoogste niveau. En dan Europa natuurlijk", kijkt hij vooruit.

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'

Lees ook

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet