Waarom onderhandelden Poetin en Macron aan een meterslange tafel?

Beluister het gesprek met Katia Tieleman in 'De Wereld Vandaag' via Radio 1 Select

Het is zonder twijfel het meest besproken meubelstuk van het moment: de gigantische tafel waaraan Russisch president Poetin en Frans president Macron zaten voor een belangrijke discussie over de spanningen tussen Rusland en Oekraïne. Op een foto die de wereld rond gaat, zien we hoe ze elk aan een uiteinde van een meterslange tafel hebben plaatsgenomen.

(lees verder onder de tweet)

Volgens Katia Tieleman, professor onderhandelingstechnieken aan de Vlerick Busines School, is de setting op de foto alvast geen goed startpunt voor onderhandelingen. "Als je een moeilijke situatie wil deblokkeren, heb je in zekere mate vertrouwen en openheid nodig. Anders ben je beperkt tot posities uitwisselen, die je eigenlijk al kent van elkaar."

Non-verbale communicatie speelt een grote rol in het creëren van die veilige omgeving. Dus ook de onderhandelingstafel en je plaats aan tafel zijn belangrijk: "Zit je ver van of dichtbij elkaar, zit je tegenover of naast elkaar, het speelt allemaal een rol."

"Het is ook belangrijk dat er ruimte is om informeel iets te kunnen aftoetsen", zegt Tieleman. "Onderhandelen doe je best in een kamer zonder camera's of getuigen, waar elk idee op tafel kan komen, zonder dat het meteen wordt afgeschoten."

Poetin toont dat hij niet overstag zal gaan door letterlijk afstand te houden van Macron.

De vraag is natuurlijk of Poetin en Macron effectief aan deze tafel onderhandeld hebben. "Het is goed mogelijk dat het een set-up was voor de camera's en dat ze nadien ergens anders onderhandeld hebben", verduidelijkt Tieleman. "De beelden die wij te zien krijgen, dienen vaak om een boodschap te sturen naar de eigen achterban."

Het is goed mogelijk dat het een set-up was voor de camera's en dat ze nadien ergens anders onderhandeld hebben.

"Zeker in culturen die wat indirecter zijn, wordt er vaak meer waarde gehecht aan de non-verbale communicatie dan aan wat men precies zegt. In dit geval stuurt Poetin volgens Tieleman een boodschap naar de Russen dat hij niet overstag zal gaan en niet onderdrukt zal worden. Hij toont dat door letterlijk afstand te houden van Macron."

Poging tot intimidatie?

Je kan natuurlijk via non-verbale communicatie ook bepaalde boodschappen overbrengen naar je gast. Frans president Macron staat er bijvoorbeeld zelf om bekend dat hij gasten graag ontvangt met heel wat egards. "Op die manier toont hij dat hij zijn gast respecteert en er alles aan zal doen om die te begrijpen en waar kan tegemoet te komen", aldus Tieleman.

Het omgekeerde kan natuurlijk ook. "Tijdens onderhandeling wordt non-verbale communicatie ook gebruikt om te intimideren. Op die manier hoopt men dat de ander dingen zou prijsgeven of toezeggingen zou doen, die hij anders niet zou doen. Denk maar aan die keer toen Poetin een grote hond meenam naar onderhandelingen met toenmalig Duits bondskanselier Angela Merkel, omdat hij wist dat zij bang was van honden."

Ver van een akkoord?

Het feit dat Macron en Poetin zo ver uiteen zitten zou er ook op kunnen wijzen dat er nog geen akkoord was gevonden voor de ontmoeting: "In heel wat gevallen hebben die ontmoetingen namelijk enkel een ceremoniële functie en hebben de échte onderhandelingen vooraf al plaats gevonden", verklaart Tieleman.

Dat zagen we ook vlak voor de Olympische Spelen toen Poetin en Chinees president Xi Jinping elkaar ontmoetten. "De setting was er helemaal anders, ze wachten op elkaar, ze lopen samen de zaal binnen en zitten op een klassieke afstand van elkaar. "

"Achteraf sturen ze ook gezamenlijk een boodschap de wereld in. Het was duidelijk dat er al onderhandelingen waren geweest en dat het om een ceremonie ging om de het akkoord te bekrachtigen", besluit Tieleman.

Beluister het gesprek met Katia Tieleman in 'De Wereld Vandaag' via Radio 1 Select

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'

Luister ook