De Wereld van Sofie
Waarom vertonen mensen kopieergedrag?
do 9 jan. - 10:28
Er zijn tal van series en films over zelfdoding die eerder helaas geleid hebben tot een piek in zelfdodingscijfers. Het ging dan vaak om zelfdodingen op dezelfde manier als in beeld gebracht in die populaire series en films. Maar, mag het thema dan helemaal niet aangekaart worden in fictie? Hoe moet het wél om copycatgedrag te voorkomen? Vragen voor Gwendolyn Portzky van het Vlaams Expertisecentrum voor suïcidepreventie.
Op zoek naar waar de term “copycat” eigenlijk vandaan komt, botsten we op het verhaal van Jack The Ripper. Eén van de beruchtste seriemoordenaars aller tijden, die in de jaren 80 van de 19e eeuw prostituees verkrachtte en vermoordde. Daar werd zoveel aandacht aan besteed in de jaren die volgden dat criminologen in 1916 begonnen te vermoeden dat al die media-aandacht er misschien voor zorgde dat anderen geïnspireerd werden om gelijkaardige gruwelijkheden te begaan. Is daar iets van aan? Marieke Liem forensisch psychologe en criminologe aan de Universiteit Leiden over “copycat killers”.
Het fenomeen “challenges” daagt mensen ook uit om elkaars gedrag te kopiëren. Ken je de “blue whale challenge” nog? Dat was een wel zeer verregaande challenge met verschillende opdrachten waarin jongeren eerst tot onschuldige maar uiteindelijk tot zelfdoding uitgedaagd werden. Dat is althans wat er lang over deze challenge circuleerde. Maar Ward Bogaert voegt graag wat nuances toe.
Waarom kopiëren wij mensen andere mensen zo graag? Je ziet het soms ook bij goede vrienden of vriendinnen dat ze elkaar helemaal gaan kopiëren in kledingstijl, hobbies, gebaren, manier van praten, … Een gesprek met sociaal psycholoog Alain Van Hiel (UGent).
Sommigen kopiëren niet gewoon een kleedje, een manier van lachen of een haarstijl, zij kopiëren de hele mens. Zo ook in Frankrijk, rond het jaar 1430. Middenin de honderdjarige oorlog had je Jeanne d'Arc-copycats. Mensen die haar heldenstatus wilden overnemen. Max Vryens reconstrueert!
Soms gaat copycat gedrag wel héél ver. Frans Geldof uit Woumen kruipt al vele jaren in de huid van Eddy Merckx, het lijkt wel of hij zijn eigen identiteit helemaal wil uitwissen? Reporter Ward Bogaert zocht hem op.
