Wachten op De Wever in Vlaanderen, maar hoe lopen de gesprekken voor een Waalse regering?

Ook vandaag zal Bart De Wever (N-VA) niet bekendmaken met welke partijen hij zal onderhandelen over een nieuwe Vlaamse regering. De verschillende opties blijven dus open: met Open VLD en SP.A (om een "Bourgondische" coalitie te vormen, zoals in Antwerpen), met Open VLD en CD&V (zoals de uittredende "Zweedse" regering in Vlaanderen), een verrassing in de vorm van een "raketcoalitie" met CD&V en SP.A, of toch een formule met Vlaams Belang?

Sommigen zien in dat lange wachten een strategie van de N-VA, zodat de andere partijen inhoudelijke toegevingen doen om toch maar te kunnen deelnemen. Zelfs Groen trok deze week nog aan de mouw van de N-VA. "Bart De Wever probeert er het maximale voor zijn partij uit te halen", zegt ook politiek journalist Pieterjan De Smedt in "De ochtend". "Maar eigenlijk zijn er weinig goeie kanten aan voor de N-VA." Een regering zonder Vlaams Belang zal niet het migratiebeleid geven dat kiezers vroegen, een regering met SP.A is een regering met "oude vijanden", en verdergaan met CD&V geeft de indruk "dat men gewoon voortdoet", analyseert De Smedt.

Bovendien klinkt bij de andere partijen ook steeds meer ongenoegen over het uitstel bij De Wever. De afgelopen 9 dagen heeft de SP.A niets meer gehoord van de N-VA, zegt Kamerlid Melissa Depraetere (SP.A) in "De ochtend". "We gaan er al vanaf de start vanuit dat we voor de oppositie kiezen. Voor de Vlaamse regering is dat voorlopig nog niet veranderd." Ook jongerenvoorzitter van Open VLD Hans Maes zegt vanmorgen onomwonden dat het te lang duurt.

Begeleidt Ecolo zichzelf naar de oppositie?

Intussen is aan de overkant van de taalgrens de pauzeknop ingedrukt, tot 15 augustus, terwijl onderhandelaar Elio Di Rupo (PS) een "basisnota" voorbereidt om aan de groenen van Ecolo en de liberalen van MR voor te leggen. We zitten daarmee in de derde fase van de Waalse onderhandelingen, legt politiek journalist van RTBF Alain Gerlache uit in "De ochtend". "Een eerste fase bestond uit gesprekken tussen de PS en de PTB (de Franstalige naam voor de uiterst linkse PVDA,red). Dat verliep heel slecht, en was vooral een manier voor beide partijen om te tonen dat de anderen niet wilden samenwerken", vertelt Gerlache.

"In een tweede fase sprak de PS met Ecolo, de zogenoemde 'klaprooscoalitie', maar zij hebben samen geen meerderheid", klinkt het. Daardoor komen de PS en Ecolo noodgedwongen uit bij de liberalen van MR. "Dat is heel moelijk voor de PS en Ecolo", zegt Gerlache, want de Franstalige socialisten en de groenen hadden zware kritiek op de MR en premier Charles Michel omdat die met de N-VA in een regering was gestapt. De hamvraag is nu of de groenen, die mathematisch overbodig zijn in Wallonië, wel wíllen meebesturen.

"Groener dan de klaproos"

Vandaag bericht Le Soir over een tekst van 16 pagina's van Ecolo met inhoudelijke eisen aan het adres van PS en de MR. Enkele opvallende voorstellen zijn een ban op plastic tegen 2030 (al in 2020 voor plastic verpakkingen van groenten en fruit, en tegen 2022 voor wegwerpplastic) en een verlaging van het stemrecht naar 16 jaar, maar ook plannen voor een omslag naar hernieuwbare energie, een verdubbeling van het fietsgebruik tegen 2024 en progressief beleid rond gender.

De voorstellen gaan verder dan de nota van de "klaprooscoalitie". Zover, dat sommigen er een teken inzien dat Ecolo voor oppositie wil gaan. "Het is een manier om hun eisen te tonen, en misschien ook een om te tonen dat het met de PS en de MR niet kan", zegt Gerlache, "zeker omdat ze numeriek overbodig zijn."

De federale knoop

Besturen met de MR is één zaak voor Franstalige partijen, in een federale regering stappen met de N-VA is nog een pak moeilijker. Op 28 juli zaten de N-VA en de PS op vraag van de informateurs voor het eerst samen rond de tafel met andere partijen. Ecolo bleef toen weg van het gesprek. Een ook aan Vlaamse kant zei Bracke (N-VA) gisteren nog dat hij niet zag hoe N-VA en de PS ooit samen kunnen besturen. 

Tijd moet die harde houdingen verzachten. "De partijen hopen dat de kiezers hun beloften vergeten, en stilaan begrijpen dat er compromissen nodig zijn", zegt Gerlache. Al is de deur bij PS niet meer helemaal dicht. Komt er zelfs een opening naar een soort van staatshervorming? "De politiek kan origineel uit de hoek komen met een compromis waarin voor de twee hoofdrolspelers voldoende munitie zit om de druk van buitenaf - voor N-VA het Vlaams Belang en voor de PS de PTB - het hoofd te bieden", zegt zelfs PS'er Charles Picqué vandaag in Het Laatste Nieuws.

Beluister hier de gesprekken met Alain Gerlache,  Melissa Depraetere (SP.A) en Hans Maes (Open VLD) in "De ochtend" op Radio 1:

Bron: vrtnws.be en De ochtend