Wat als iedereen zijn belastingbrief zelf zou (kunnen) invullen?

Het is weer die tijd van het jaar waar u lange rijen mensen kunt zien aanschuiven voor overheidsgebouwen. Heb geen schrik beste lezer, het gaat hier niet om een nieuwe instroom van asielzoekers. Het betreft hier enkel een stilleven van het klootjesvolk voor de kantoren van de FOD Financiën. Het is het hartverscheurende jaarlijkse tafereel van mensen, de bruine enveloppe in de hand, die hopen ontvangen te worden door een vriendelijke ambtenaar die voor hen de aangifte in de personenbelasting gaat invullen.

En het moet gezegd worden, op het eerste zicht spaart financiën kosten noch moeite om de simpele belastingplichtigen ter wille te zijn. Op de website van de FOD Financiën staat de lezen waar u de fiscale guardian angels van de fiscus kunt aantreffen: in lokale belastingkantoren, in gemeentehuizen en  dienstencentra en ja zelfs in shoppingcentra is de fiscus aanwezig. En ook aan mensen met een handicap is gedacht, enfin toch aan doven en slechthorenden. Zij kunnen een ondersteuning krijgen van een gratis tolk Vlaamse Gebarentaal en van een “mobiele ringleiding”, wat dat ook moge zijn. Aan de blinden en andere niet-validen hebben ze echter bij de FOD Financiën nog niet gedacht… Bij de FOD Financiën zijn ze er natuurlijk als de kippen bij om zich op de borst te kloppen voor zoveel service en klantvriendelijkheid ten aanzien van de belastingplichtigen. Maar wie probeert wat verder te kijken dan deze window dressing van de FOD Financiën ziet natuurlijk een totaal ander verhaal.

Het is om te beginnen ronduit schrijnend dat zovele mensen een beroep moeten doen op de fiscus gewoonweg omdat zij de capaciteit niet meer hebben om een belastingaangifte in te vullen, hetgeen nochtans een simpele oefening zou moeten zijn. Daarenboven laat de fiscale wetgeving bijstand door ambtenaren eigenlijk ook niet toe. Onze wetgeving voorziet immers dat fiscale ambtenaren enkel de aangiftes mogen invullen van de belastingplichtigen “die niet kunnen lezen noch ondertekenen”. Nochtans worden ook de “geletterden” onder ons door de fiscus geholpen.

Deze evolutie is ronduit maatschappelijk gevaarlijk omdat de overheid op die manier veel te veel macht krijgt over zijn burgers. Er is immers niemand die de behulpzame ambtenaren controleert hoe zij de aangiftes invullen. En aangezien zij deontologisch de belangen van de overheid dienen, is dat een probleem. Deze ambtenaren geven geen advies aan burgers, bijvoorbeeld dat ze beter hun werkelijke beroepskosten bewijzen of beter opteren voor een fiscaal co-ouderschap. Dat gebeurt niet en dat is in het voordeel van de overheid. Dit zorgt uiteraard voor een discriminatie ten aanzien van de mensen die het zich wel kunnen veroorloven om zich te laten bijstaan door een expert die de belangen van de belastingplichtige verdedigt en niet de belangen van de fiscus zelf.

Maar alles staat en valt natuurlijk bij de onmenselijk geworden complexiteit van het fiscaal systeem, en daar moeten we van af. Zoals Einstein ooit zei, als je de dingen niet kunt uitleggen aan een zesjarige, dan is het onbegrijpbaar. Dus werk aan de winkel.