Wat als VS federaal recht op abortus afschaft? “De gevolgen: illegale abortussen, abortustoerisme, een zwarte markt”

Rechter Samuel Alito schrijft in het ontwerpadvies dat de befaamde uitspraak in de zaak Roe v. Wade "ongehoord fout" was. Dat moet blijken uit de gelekte tekst die Politico op zijn website publiceerde. Het recht van een vrouw om een abortus te laten uitvoeren wordt in de VS landelijk gegarandeerd door die uitspraak uit 1973. Het US Supreme Court, het Hooggerechtshof, oordeelde daar toen over met zeven stemmen tegen twee.

"Het komt er eigenlijk op neer dat het arrest volgens deze uitgelekte versie wordt teruggedraaid", zegt correspondent Björn Soenens in de VS. "De rechter die de tekst geschreven heeft, zegt dat het tijd is om de al lang aanslepende dicussie weg te halen van het Hooggerechtshof en terug te sturen naar de de politici in de staten, zij moeten wetten maken die de kwestie eens en voor altijd regelen."

Verbod in helft van de staten?

Het Hooggerechtshof is het hoogste gerechtshof in de VS. Het oordeelt onder meer over de grondwettelijkheid van wetten in afzonderlijke staten. Het hof beslist over zeer gevoelige materies, de arresten hebben gevolgen voor de rechtsgeldigheid in het hele land.

Het is onduidelijk of de ontwerptekst ook het definitieve besluit van het hof weerspiegelt. "Op dit moment zijn 5 van de 9 rechters pro een afschaffing, heel voorspelbaar zijn dat de conservatieve rechters in het Hof", zegt Soenens. Rechters veranderen soms nog van mening in de laatste weken voor de definitieve beslissing valt, een uitspraak wordt eind juni of begin juli verwacht. "We moeten een slag om de arm houden, maar het lijkt er niet echt op dat de beslissing helemaal anders zal zijn eind juni."

Als het federale abortusrecht wordt afgeschaft, zou dat betekenen dat individuele staten zelf mogen belissen over de abortuswetgeving. "Er zijn staten die nu al hun abortuswetgeving hebben aangepast. Sommige staten hebben de termijn voor abortus verlaagd tot 6 weken, andere hebben het min of meer buiten de wet gesteld en ook strafbaar gemaakt voor artsen", legt Soenens uit. "Als deze beslissing definitief wordt, zou dat sporen met wat er in meerdere staten in het land aan het gebeuren is."

Abortus zou vermoedelijk in grofweg de helft van de Amerikaanse staten verboden worden. Maar ook binnen de staten zelf zou er nog veel politieke discussie kunnen zijn over hoe ver het verbod dan precies moet gaan.

Ongezien lek

Het is ongezien dat een ontwerptekst van het Hooggerechtshof lekt en publiek wordt gemaakt. De besluitvorming van de rechters verloopt doorgaans bijzonder discreet, zeker over een extreem gevoelig onderwerp als abortus.

Het Hooggerechtshof zelf geeft geen commentaar, maar na de publicatie van Politico bleven reacties niet uit. In het Congres kwamen er snel reacties. Nancy Pelosi en Chuck Schumer, de leiders van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat, verspreidden een gezamelijke verklaring. "Als dit echt is, is het Hooggerechtshof uit op de grootste beperking van rechten in de voorbije 50 jaar - niet alleen van vrouwen, maar van alle Amerikanen."

"De kwestie pro life (tegen abortus) versus pro choice (voor abortus) is een splijtzwam in het hele land", zegt Soenens. "Het kan een belangrijke rol spelen bij de tussentijdse parlementsverkiezingen later dit jaar."

Psychologische impact

Heeft het feit dat abortus niet meer erkend zou worden als recht in de VS, een psychologische impact op vrouwen?  Carine Vrancken (een van de directeurs) van Luna, de Unie van Nederlandstalige abortuscentra in een gesprek in De wereld vandaag.

BEKIJK - "Patiënten komen, zien de demonstranten en vertrekken weer": VRT NWS volgt reizende abortusarts in VS.

Bron: vrtnws.be en De wereld vandaag