Wat is fipronil en hoe gevaarlijk is het? Vier vragen en antwoorden

1. Wat is fipronil?

"Fipronil is een insecticide tegen vlooien, mijten en teken", legt Katrien Stragier van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) uit. De Wereldgezondheidsorganisatie beschouwt het als "matig toxisch". In grote hoeveelheden kan fipronil schade toebrengen aan nier, lever of schildklier.

Fipronil kan worden gebruikt bij katten en honden. Het zit bijvoorbeeld in vlooienbandjes. Het middel is verboden bij dieren die bestemd zijn voor de voedselketen. Bij kippen is het dus uit den boze.

2. Wat is bloedluis?

Bloedluis of vogelmijt kan zich schuilhouden in kippenhokken. Kippen die gebeten zijn, krijgen jeuk en gaan zich krabben. Daardoor krijgen ze wonden, waarop ze door andere kippen worden gepikt. Het gevolg is infecterende wonden die in het slechtste geval fataal kunnen zijn.

"Bloedluis is al tientallen jaren een probleem in de pluimveesector", verduidelijkt Wouter Wytynck van de Boerenbond. "Pluimveehouders bestrijden het met huis- tuin- en keukenmiddeltjes. Gebeten kippen worden behandeld met etherische oliën bijvoorbeeld en in een leeg kippenhok kan bloedluis gedood worden door een thermokill-behandeling, hoewel daarbij niet alle eitjes van de bloedluis worden vernietigd. De farmaceutische sector heeft al verschillende middelen tegen bloedluis ontwikkeld, maar het probleem is dat die bloedluis telkens resistentie ontwikkelt."

Een hardnekkig probleem in de pluimveesector, dus. "Wie dat ooit kan oplossen, wordt rijk", zegt Wouter Wytynck.

3. Hoe gevaarlijk is de huidige fipronilbesmetting?

Volgens Katrien Stragier van het FAVV is elke vergelijking met de dioxinecrisis fors overdreven. "De in België gemeten concentraties betekenen geen direct gevaar voor de volksgezondheid, blijkt uit een eerste reeks analyses."

In Nederland zijn tientallen pluimveebedrijven geblokkeerd. Dat betekent dat er geen kippen, eieren of mest mogen worden afgevoerd. Ook in België zijn een aantal bedrijven geblokkeerd. Hoeveel weten we niet, want dat maakt deel uit van het gerechtelijk onderzoek. Het FAVV wacht op de resultaten van een tweede reeks analyses voor bedrijven weer kunnen worden vrijgegeven. Volgens Stragier kan dat enkele dagen tot een week duren.

De bron van de besmetting zou een bedrijf van legkippen in Weelde zijn, een deelgemeente van Ravels. Het FAVV kan niet bevestigen of ook dat bedrijf is geblokkeerd, want ook dat maakt deel uit van het gerechtelijk onderzoek.

4. Loopt je gevaar als consument?

"De consument loopt geen gevaar, want de mogelijk besmette eieren hier zijn vorige week al uit de handel genomen", zegt Katrien Stragier. Vorige week luidde het "dat de verdere verhandeling van besmette eieren gestopt is". Dat betekent dat er dus mogelijk wel besmette eieren verkocht zijn.

Hoe dan ook gaat het sowieso om lage concentraties, aldus nog het FAVV, die er nog aan toevoegt de Europese procedures te volgen.

Kanttekening: in Nederland heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) wel een lijst gepubliceerd met de eicodes van eieren die een te hoog fipronilgehalte bevatten. "Wij hebben vastgesteld dat de "acute reference dose" (ARD) voor volwassenen in de besmette eieren behoorlijk overschreden was", legt Paula de Jonge van de NVWA uit. "In die gevallen waar wij denken dat er sprake is van een acuut gevaar voor de consument, geven wij informatie vrij zoals de eicodes nu." Voor een goed begrip: volgens het FAVV is die  ARD-norm bij ons niet overschreden.

Bron: deredactie.be