Nieuwe Feiten
"We leren vluchtelingen AN, maar geen enkele Vlaming die zo spreekt"
di 19 dec. - 3:55
Beste luisteraar, als ik over de Antwerpse zaterdagmarkt loop, roepen de handelaars mij aan in alle drie de taalsystemen waar Vlaanderen mee gezegend is: allochtone kooplui meestal in AN, Algemeen Nederlands, en de autochtone óf in het lokale dialect van hun voorouders, óf in zogenaamde 'tussentaal'. Da's de spreektaal die tussen die twee andere in hangt, zeg maar ons nieuwe, succesrijke Groot-Vlaamse dialect, u weet wel: 'k Zen ekiek goe bezig.
Voor buitenlandse nieuwkomers is die taalkundige drietrapsraket van ons een ramp. Het zal je maar gebeuren: je bent een Syrisch oorlogsslachtoffer; belandt in Vlaanderen, waar je boven op al je zorgen en trauma's een wildvreemde taal moet leren; je doet je uiterste best in de cursus Nederlands (Algeméén Nederlands, zodat je hier kranten kunt lezen en naar een baan solliciteren); en dan moet je constateren dat je geen snars verstaat van je dialect sprekende buurvrouw en je tussentaal pratende collega's op het werk. Maar we hebben daar iets op gevonden, altijd bereid mensen te helpen, nietwaar: we organiseren nu supplementaire cursussen West-Vlaams, en we geven een apart handboek voor tussentaal uit, getiteld Wa zegt ge?
Mensen wie het Standaardnederlands na aan het hart ligt, vinden het godgeklaagd dat die stakkers van vluchtelingen drie taalsystemen moeten instuderen om hier 'n beetje uit de voeten te kunnen. We zouden beter eindelijk eens met z'n allen AN praten, hoor je. Maar proffen zeggen: het is wetenschappelijk onderzocht, er is geen enkele kans dat de bevolking nog van die tussentaal afstapt. En de proffen zijn zich dan ook gaan bekwamen in het beschaafde smalen om de wereldvreemdheid van standaardtaalminnaars.
Luisteraar, mijn hart is bij het AN en zijn verdedigers, maar mijn hoofd weet wel zeker dat die proffen gelijk hebben. Hoe ironisch toch! Dat Standaardnederlands juist nu definitief wordt afgeschreven als spreektaal, juist nu het meer dan ooit tevoren zinvol zou zijn AN te praten, niet voor de mooie ogen van taalfreaks, maar om ontredderde mensen de hand te reiken. Zo'n vluchteling toespreken in dialect of tussentaal, dat is je middelvinger naar hem opsteken, ja toch?
In een onbewaakt moment droom ik weleens van een campagne waarin de Vlaamse overheid de burger aanspoort AN te praten, alvast tegen nieuwkomers. En de proffen die dan zeggen dat dat weggegooid geld is. Maar er zijn vast ook proffen die hetzelfde zeggen van een campagne die mensen aanmaant niet te gsm'en als je rijdt.
