Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

Welk coronavaccin is het beste?

vr 2 apr. - 9:15

Astrazeneca, Pfizer/bioNtech, Moderna, enzovoort. Er zijn gelukkig al verschillende coronavaccins op de markt om de pandemie te bestrijden. Maar werken die allemaal op dezelfde manier? En welk vaccin is het beste? Prof. dr. Corinne Vandermeulen (KU Leuven) is vaccinoloog en helpt enkele vaccinatiemythes de wereld uit in een nieuw college van de Universiteit van Vlaanderen.
UVV

In 2019 ontstond in China een nieuw virus, het coronavirus, dat zich al snel wereldwijd verspreidde. Het virus heeft een grote impact gehad op ons dagdagelijks leven en er zijn al veel mensen overleden door de gevolgen van het virus. Gelukkig zijn er al een aantal vaccins, maar werkt het ene vaccin beter dan het andere? Zo zouden sommige vaccins 65% doeltreffend werken en andere 95%. “Ik kan jullie geruststellen: alle vaccins werken even goed waarvoor ze moeten dienen”, vertelt Prof. dr. Corinne Vandermeulen.

Stekeleiwit

“Om volledig gerustgesteld te zijn, moet je eerst en vooral begrijpen hoe virussen juist werken”, vertelt Vandermeulen. “Een virus kan niet overleven zonder gastheercel. Het coronavirus is een bolletje met uitsteeksel, wat we stekeleiwitten noemen. Het coronavirus gebruikt deze stekels om de menselijke cel binnen te dringen. De stekels dienen als een soort sleutel die passen op het slotje van de menselijke cel, waardoor de deur van de menselijke cel wordt opengezet en het genetisch materiaal van het virus binnengebracht kan worden. Vervolgens geeft het virus allerlei instructies om nieuwe virussen aan te maken. Als er genoeg nieuwe virussen zijn aangemaakt, barst de menselijke cel open, waardoor nieuwe cellen besmet kunnen worden. De menselijke cellen gaan tenslotte ook kapot, waardoor je ziek wordt”, verklaart Vandermeulen.

Het leger van het immuunsysteem

Om ons te beschermen tegen zulke infecties, hebben wij ons immuunsysteem. Het immuunsysteem bestaat uit witte bloedcellen en verschillende divisies die ons beschermen als wij aangevallen worden. “De eerste belangrijke speler zijn de B-cellen. Dat zijn de cellen die de antistoffen aanmaken als we in contact komen met een virus.  De antistoffen vestigen zich op de buitenkant van het stekeleiwit en vormen zo een fysieke barrière, waardoor het virus geen nieuwe cellen meer kan binnendringen”, aldus Vandermeulen.

Naast de antistoffen hebben we ook de geheugencellen. Deze cellen zijn erg belangrijk voor de herkenning van virussen. “Als je later in contact komt met hetzelfde virus, dan zullen de geheugencellen een signaal uitsturen waardoor er bliksemsnel antistoffen aangemaakt zullen worden om de voorraad in het lichaam aan te vullen.” Tenslotte zijn er nog de T-cellen. “Deze cellen zorgen ervoor dat het virus geëlimineerd en verwijderd wordt uit het lichaam. Al deze processen samen maken dus dat we beschermd zijn tegen een infectieziekte als we er opnieuw mee in contact komen, zodat je niet tweemaal dezelfde ziekte doormaakt”, verklaart Vandermeulen.

mRNA-vaccins en Vector-vaccins

Vaccins doen hetzelfde als het leger van ons immuunsysteem, zij helpen je lichaam een handje om je te beschermen tegen een  wild virus, op dezelfde manier als virus het zelf doet. Bij een aantal standaard vaccins, zoals het griepvirus, maken de vaccins gebruik van een klein stukje van het virus om het immuunsysteem rechtstreeks te activeren. “Voor het coronavirus zijn twee nieuwe vaccintechnieken ontwikkeld, namelijk de mRNA-vaccins en de vector-vaccins”, aldus Vandermeulen. 

“De mRNA-vaccins bevatten de genetische code van het stekeleiwit. Dat is niet gevaarlijk en kan in geen geval ons eigen DNA aanpassen. De genetische code zit verpakt in een vetbolletje, waardoor het mRNA beschermd wordt en de code gemakkelijk kan versmelten met de menselijke cel. De genetische code blijft aan de buitenkant, waardoor ons DNA niet kan veranderen”, aldus Vandermeulen. Wat gebeurt er dan wel? “De genetische code wordt doorgestuurd naar de  ribosomen, onze eiwitfabrieken. Deze fabriekjes printers verschillende kopieën van het stekeleiwit. Die kopieën worden naar de buitenkant van de cel gestuurd, waar de immuuncellen zitten, waardoor antistoffen gecreëerd zullen worden.”

Het vector-vaccin werkt op een gelijkaardige manier als het mRNA-vaccin. “Het vector-vaccin bevat eveneens de genetische code van stekeleiwit, maar is verpakt in een onschuldig virus. Dat onschuldig virus dringt zich binnen in de menselijke cel, waar het wordt doorgestuurd naar de ribosomen, waar nieuwe kopieën gemaakt worden en het immuunsysteem vervolgens nieuwe antistoffen creëert en het virus elimineert”, aldus Vandermeulen.

Zijn alle vaccins even veilig?

Het verschil tussen een virus en een vaccin is dat vaccinatie een gecontroleerd proces is. “We weten perfect wanneer je welk vaccin toegediend hebt gekregen, waardoor de opvolging heel goed verloopt. Een virus gaat ongecontroleerd zijn gang. Er zijn ondertussen verschillende vaccins die ons kunnen beschermen tegen het coronavirus en ze werken allemaal op een gelijkaardige manier en zijn even veilig. Het enige verschil dat we zien, is een verschil in werkzaamheid”, vertelt Vandermeulen.

De vaccins beschermen allemaal even goed tegen hospitalisatie en overlijden, maar ze beschermen niet even goed tegen een milde infectie

Wat moet je dan maken van een vaccin dat 65% of 95% effectief is? “De vaccins beschermen allemaal even goed tegen hospitalisatie en overlijden, maar ze beschermen niet even goed tegen een milde infectie. Van sommige vaccins zal je dus meer kans hebben op verkoudheidsklachten, maar het belangrijkste is dat je beschermd bent tegen hospitalisatie en overlijden. We zullen alle vaccins nodig hebben om terug te keren naar het normale leven van voor de pandemie”, besluit Vandermeulen.

Bekijk het college van Prof. dr. Corinne Vandermeulen in de Universiteit van Vlaanderen:

Lees ook: 

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet