Nieuwe Feiten
Werd dit bekende kunstwerk gemaakt door een vrouw?
vr 15 jun. - 0:19
Elsa von Freytag-Loringhoven was een pionier in de kunst, weet journalist en auteur Theo Paijmans. "Nadat ze in 1911 naar de Verenigde Staten migreerde, ontpopte ze zich er tot kunstenaar. Daarvoor gebruikte ze voorwerpen die ze in vuilnis of slooppanden vond." Zoals het bekende urinoir, vermoedelijk.
Met dat urinoir dong ze mee voor een plek in een tentoonstelling in New York. "Maar de New Yorkse kunstelite vond vond het te ver gaan, dus kreeg het kunstwerk er een roemloos einde."
Marcel Duchamp, die in de organisatie van de tentoonstelling zat, kende Elsa zelf goed. "Hij vond haar geniaal, dus toen hij hoorde dat het niet zou tentoongesteld worden, stapte hij uit het bestuur."
(Lees verder onder de foto)
Doodgezwegen
Tot 1935 bleef het stil rond het urinoir. Tot schrijver en dichter André Breton het toeschreef aan Duchamp. "Elsa stierf al in 1927, dus kon zich niet meer verweren." En Duchamp? Die hield braaf zijn mond.
"De kunstwereld zwijgt dit liever dood", zegt Paijmans hierover. "Terwijl al jaren meer bewijs opduikt dat Elsa de maker is."
Ik denk niet dat Duchamp er zelf rijk van geworden is. Ik denk dat hij zeer geamuseerd zou luisteren naar dit gesprek
Philippe Van Cauteren, artistiek directeur van het SMAK, nuanceert: "Ik denk niet dat Duchamp er zelf rijk van geworden is. Ik denk dat hij zeer geamuseerd zou luisteren naar dit gesprek."
"We hebben een te grote obsessie met authenticiteit", vindt Van Cauteren verder, "terwijl vooral van belang is wat dit kunstwerk betekende voor de kunst."
Het gaat hier om het wegpoetsen van een geniale kunstenares
Wie het kunstwerk maakte, maakt wel degelijk uit, vindt Paijmans, "het gaat ook om de bedoeling. Als blijkt dat Elsa het kunstwerk maakte, moeten we het weer anders interpreteren."
Bovendien, benadrukt de journalist, "gaat het om het wegpoetsen van een geniale kunstenares en het marginaliseren van haar positie in de geschiedenis van de moderne kunst. Marcel Duchamp verdient eer, maar niet voor dit specifieke kunstwerk. "
