Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

Interne Keuken

Wie waren de vrouwen achter Darwin?

za 17 nov. - 4:57

In de negentiende eeuw correspondeerde de Engelse natuuronderzoeker Charles Darwin met tien verschillende vrouwen. Ze wisselden brieven uit over wetenschappelijke observaties, bevindingen en experimentele resultaten. En dat was merkwaardig want in de Victoriaanse tijd leefden vrouwen en mannen nochtans in 'gescheiden sferen'.
Charles Darwin

Charles Darwin leefde van 1809 tot 1882, nog ver voor de opkomst van het feminisme en het vrouwenstemrecht. Bovendien openden universiteiten pas sinds de tweede helft van de negentiende eeuw langzaamaan hun deuren voor vrouwelijke studenten. Toch waren er in Darwins tijd wel al vrouwen die in de marge van de wetenschap werkten. Ze verdiepten zich vooral op een autodidactische manier in onderwerpen en bepaalde wetenschapsvelden. Maar geen enkele van die vrouwen heeft een naam die ons bekend in de oren klinkt: Frances Cobbe, Lydia Becker, Marianne North, Mary Treat, Sophia Herrick, Florence Dixie, ... Het zegt je waarschijnlijk niks.

Victoriaanse mentaliteit

Tegenwoordig vinden wij het heel normaal dat zowel vrouwen als mannen wetenschap beoefenen. Maar in de Victoriaanse mentaliteit heerste er een soort van ideologie van gescheiden sferen. "De man speelde zijn rol in het publieke leven en de vrouw in de huiselijke sfeer. Die sfeer en gedachten stemmen ook een beetje overeen met de scheiding tussen ratio en emotie", vertelt botanisch filosoof Norbert Peeters in "Interne Keuken".

Revolutionair denker?

Darwin was een revolutionair denker op veel vlakken maar op sommige vlakken was hij vooral ook een Victoriaan. De Victoriaanse tijdsgeest was dat intellectuele arbeid voor vrouwen tegennatuurlijk is. "Ook Darwin was van mening dat vrouwen vooral op ethisch vlak uitblinken en hoofdzakelijk empathische vermogens vertonen, in tegenstelling tot de ratio. Bijzonder veel vrouwen stonden in die tijd zelf ook achter die idee. Zelfs de vrouwen die zich in die periode met wetenschap bezighielden", zegt Peeters.

Darwins vrouwen

Publiekelijk stelde Darwin heel duidelijk de mening van zijn tijd voor. Maar tegelijkertijd gedroeg hij zich anders in de privésfeer. De toon van Darwins brieven naar zijn vrouwelijke correspondenten toe was zeer vriendelijk en behulpzaam. Hij stak hen een hart onder de riem en moedigde hen aan om hun observaties te publiceren. Daarnaast stuurde hij zijn eigen wetenschappelijke artikels en boeken ook op naar die vrouwen. 

Bovendien is het Darwins dochter die zijn bekende boek 'The Descent of Man' redigeerde. "Zij hielp hem met het goed formuleren van de zinnen in dat boek. Want hoe vooruitstrevend Darwin ook was op het gebied van biologie, op vlak van talen blonk hij zeker niet uit. Naast Darwins dochter speelde ook z'n vrouw Emma een belangrijke rol. Darwin was namelijk vaak bedlegerig en had daardoor veel hulp nodig. Terwijl zijn zonen naar de kostschool gingen, traden zijn dochters op als laborantes en hielpen ze hem bij zijn wetenschappelijk werk. Darwins nichten boden dan weer hulp bij het observeren van regenwormen. En zo leek het gezin Darwin eigenlijk een soort wetenschappelijk familiebedrijfje", aldus Peeters.

Lees ook

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet