De Ochtend
Wit-Rusland zet vliegtuig met opposant aan de grond, EU-leiders veroordelen de actie en beraden zich over sancties
ma 24 mei - 5:26
Wit-Rusland heeft vandaag een vliegtuig in de hoofdstad Minsk aan de grond laten zetten en er de 26-jarige journalist Roman Protasevitsj opgepakt. Het lijnvliegtuig van Ryanair waarop de opposant van het Wit-Russische regime zat, was onderweg van de Griekse hoofdstad Athene naar de Litouwse hoofdstad Vilnius. Maar het werd onder valse voorwendselen omgeleid naar Minsk.
Roman Protasevitsj verbleef in ballingschap en riskeert in Wit-Rusland de doodstraf. Hij is de oprichter van het oppositiekanaal Nexta op het berichtenplatform Telegram. Dat kanaal bericht onder meer over de massale betogingen tegen het regime van Loekasjenko. De Wit-Russische veiligheidsdiensten plaatsten Protasevitsj in november op een lijst van terroristen.
“Omgeleid”
Volgens Nexta werd de Ryanair-vlucht Protasevitsj zat, omgeleid na een "bomalarm". Maar naar verluidt zou de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko persoonlijk het bevel hebben gegeven om de Ryanair-vlucht aan de grond te zetten.
De persdienst van het Wit-Russische presidentschap bevestigde dat er een gevechtstoestel werd uitgestuurd om het toestel te onderscheppen. Nadat de vlucht tot landen was gedwongen, werd Roman Protasevitsj opgepakt. Daarna kon het vliegtuig weer opstijgen en doorvliegen naar Vilnius. Daar is het intussen ook geland.
In een persbericht van luchtvaartmaatschappij Ryanair over de omleiding wordt de arrestatie van Protasevitsj niet vermeld.
Lees verder onder de tweet.
Sancties
In een reactie op de Wit-Russische demarche hebben verscheidene staats- en regeringsleiders van Europese lidstaten gevraagd om de kwestie op de agenda van de Europese top van morgenavond te zetten.
Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, heeft laten weten dat hij de kwestie zal aankaarten. "Gevolgen en mogelijke sancties zullen bij deze gelegenheid worden besproken", laat zijn woordvoerder weten op Twitter.
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen windt er op Twitter geen doekjes om: ze zegt dat het schandalige en illegale gedrag van het Wit-Russische regime gevolgen zal hebben. Ze eist de onmiddellijke vrijlating van Protasevitsj.
Lees verder onder de tweet.
Ook de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) heeft op Twitter gereageerd. "De aankondiging van de gedwongen landing van een Ryanair-vliegtuig in Minsk en de arrestatie van dhr. Protasevitsj moeten onmiddellijk opgehelderd worden", zegt ze. "Gewoon onaanvaardbaar. We volgen het op de voet. Ook bezorgd over de situatie van de andere passagiers."
Oppositiekanaal NEXTA
In november hebben de Wit-Russische veiligheidsdiensten de hoofdredacteur Roman Protasevitsj op de lijst geplaatst van “personen die betrokken zijn bij terroristische activiteiten”.
NEXTA, het kanaal waarvan de jongeman hoofdredacteur was, speelde een belangrijke rol in de golf van protesten tegen de omstreden herverkiezing van president Aleksandr Loekasjenko in 2020. De president leidt Wit-Rusland sinds 1994 met harde hand. Hij zou de verkiezingen frauduleus hebben gewonnen, volgens de oppositie.
De protesten tegen de herverkiezingen van president Loekasjenko brachten vorig jaar tijdens de zomer en herfst tienduizenden mensen samen in Minsk. Maar de protesten doofden uit door de hardhandige manier waarop de president optrad tegen de betogers. Er vielen minstens vier doden. Massaal veel mensen werden gearresteerd. Loekasjenko gebruikte intimidatie en legde zware gevangenisstraffen op aan activisten en journalisten.
Beluister het gesprek met Franka Hummels in 'De Ochtend' via Radio 1 Select
Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'
