Worden Zuid-Koreanen een jaartje jonger? Complexe leeftijdstelling mogelijks op de schop

Yoon Suk-yeol werd in maart verkozen tot president van Zuid-Korea en wordt volgende week dinsdag geïnaugureerd. Officieel is Yoon 61 jaar jong, maar volgens de mores in zijn land is de man al 63 jaar.

In Zuid-Korea worden namelijk verschillende systemen gebruikt om de leeftijd van personen te berekenen, legt Koen De Ceuster, docent Moderne Koreaanse Geschiedenis aan de universiteit van Leiden uit in  “De wereld vandaag”.

“Ons systeem, gebaseerd op het geboortejaar, wordt ook in Zuid-Korea gebruikt”, begint De Ceuster zijn uitleg. “Maar tegelijk is er in het land ook een sociaal gebruik waarbij de leeftijd anders berekend wordt. Volgens dat gebruik is een kind bij de geboorte meteen al één jaar oud. Ze beginnen dus al te tellen van 1, in plaats van 0.” Dat gebruik hebben de Koreanen overgenomen van de Chinezen, die dat inmiddels hebben afgevoerd.

Daarnaast hebben de Koreanen nog een andere traditie van de Chinezen overgenomen, gaat Korea-kenner De Ceuster verder. “Op Nieuwjaar wordt iedereen een jaar ouder.” Dus stel dat je net voor Nieuwjaar geboren wordt, dan ben je in Zuid-Korea een dag later in één klap twee jaar oud.

Verkozen president Yoon Suk-yeol wil komaf maken met die extra tellingen: niet om zich te plooien naar westerse tellingen, maar om een heel praktische reden: de alternatieve tellingen zaaien namelijk verwarring.

Dat kwam de afgelopen twee jaren pijnlijk aan het licht: toen de Koreaanse overheid de bevolking per leeftijdsgroep uitnodigde om zich te laten vaccineren tegen het coronavirus, was niet duidelijk naar welke leeftijd de mensen nu moesten kijken: de internationale leeftijd - op basis van het geboortejaar - of de Koreaanse leeftijd? “Door misverstanden zijn er uiteindelijk mensen uit de boot gevallen”, weet Koen De Ceuster

“Men had het gemakkelijk kunnen oplossen door het geboortejaar te gebruiken bij de oproeping voor de vaccinatie, en niet de leeftijd in jaren te vermelden. Vaak is dit ook al zo op documenten, maar op bepaalde documenten wordt je leeftijd gevraagd en dan begint in Korea de verwarring.” Enfin, dat wordt dus mogelijk opgelost door president Yoon.

Maar dat zal niet veranderen hoe de Koreanen omgaan met leeftijd, zegt De Ceuster. “Leeftijd is in Korea heel belangrijk in het taalgebruik én de sociale verhoudingen: hou ouder je bent, hoe meer respect je krijgt.

En dat gaat ver, schetst De Ceuster met een - voor ons - gek voorbeeld: “Bij tweelingen maakt het uit wie er het eerst geboren werd. Degenen die het laatst geboren is, zal altijd respect moeten tonen voor de eerstgeborene broer of zus.”

Ook onder vrienden maakt het in Korea uit wat je leeftijd is. “Daarvoor baseren ze zich op geboortejaar, datum en uur. Op die manier wordt een zekere hiërarchie opgebouwd. De Koreaanse samenleving is namelijk minder op het individu gericht en meer op de onderlinge relaties die je hebt met anderen. Dat hiërarchische en het respect voor de leeftijd is daar een onderdeel van.”

De Ceuster denkt dat de nieuwe leeftijdstelling dus eerder een administratieve zal blijven en op weinig zal veranderen aan de gebruiken. “Onderling zullen Koreanen hierover niet in de war zijn, want in de praktijk zal nog altijd naar je Chinese sterrenbeeld gevraagd worden en dan weet men automatisch van welk jaar je bent.”

Bron: vrtnws.be en De wereld vandaag