Wordt Brussel ooit een fietsstad? Meer fietspaden maar nog steeds veel agressie, blijkt uit onderzoek

De Brusselse fietsinfrastructuur hinkt nog steeds achterop op Vlaanderen, en lokale media berichtten in het najaar van 2020 over groeiende spanningen tussen fietsers- en automobilistenverenigingen. Maar hoe gevaarlijk vinden de Brusselse fietsers het verkeer nu? En hoe representatief zijn de verhalen van verkeersagressie? Dat was de opzet van een onderzoek van VUB en VRT NWS.

Bekijk: VRT NWS-journalist Stef Meerbergen legde de resultaten van het onderzoek voor aan de bevoegde minister Elke Van den Brandt (Groen), de politie, een automobilist én aan Brusselse fietsers.

De Brusselse fietser voelt zich veiliger

Eén Brusselse fietser op de vijf zegt zich veiliger te voelen dan voorheen. Dat is een groot verschil met Vlaanderen, waar dat slechts geldt voor één fietser op de veertien.

De hoofdstad maakt dus wel degelijk een inhaalbeweging. Waarom de Brusselse fietser zich veiliger voelt? Daarover geeft het onderzoek geen uitsluitsel. Wel blijkt dat een ruime meerderheid van de ondervraagde Brusselse fietsers (71,3 procent) heeft gemerkt dat er fietspaden bij zijn gekomen. En laat goede infrastructuur nu net een voorwaarde zijn voor fietsers om op de fiets te stappen.

Daar wijst ook Brussels minister voor Mobiliteit en Verkeersveiligheid Elke Van den Brandt (Groen) op. "Onveiligheid is de belangrijkste reden waarom mensen in Brussel niet zouden fietsen. Daarom hebben we ook 40 kilometer aan extra fietspaden gemaakt: net om aan de fietsers te tonen dat we eraan werken."

Verbale verkeersagressie blijft een probleem

Veel van die nieuwe fietsinfrastructuur blijft beperkt tot een lik verf op de weg. En dat volstaat volgens fietsersverenigingen niet om van Brussel echt een veilige fietsstad te maken. Bovendien blijft er, los van de infrastructuur, ook een mentaliteitsprobleem op de weg bestaan.

“De Brusselse fietser ervaart veel agressie”, zegt de Geus. “70 procent van de fietsers in Brussel geeft aan dat ze in de tweede helft van 2020 minstens maandelijks verbale agressie van andere weggebruikers hebben ervaren. We hebben ook gevraagd naar fysieke agressie, of er geweld is gebruikt, maar dat komt gelukkig weinig voor.”

In Brussel zijn vooral automobilisten de oorzaak van die verbale agressie. Bij Vlaamse fietsers zijn dat even vaak automobilisten als andere fietsers. Dat strookt met wat internationaal onderzoek al vaker heeft uitgewezen. In fietssteden zoals Amsterdam en Kopenhagen raken fietsers vaker met elkaar in conflict dan met andere weggebruikers. Waar minder fietsers zijn, is het omgekeerd.

Fietsers nemen zelf ook meer risico's

De Brusselse fietser geeft in de enquête aan dat hij zelf ook geen heilige is. In vergelijking met Vlaamse fietsers geven de Brusselse vaker aan dat ze regels overtreden, fouten maken in het verkeer en risicovol gedrag te vertonen. Dat gedrag is in 2020 zelfs nog gestegen, terwijl dat in Vlaanderen niet gebeurde.

Een kanttekening wel: het is niet alsof Brusselse fietsers de stad als een soort stuntparcours zien. De meeste fietsers zeiden zelf "nooit" of "zelden" onfatsoenlijk te fietsen.

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'