De Ochtend
"Wanneer mensen van kleur racistische ervaringen met u delen, luister dan. Geloof hen"
zo 7 jun. - 8:55
Wegen van woorden en beelden
Mijn held van de week: het woord. Niet: het beeld.
‘I can’t breathe’.
De video waarop de moord op George Floyd werd vastgelegd, ging de wereld rond. Het beeld is inmiddels in ons collectief geheugen geprent.
Het is ook het beeld dat mee zou verklaren waarom de protesten die volgen op Floyd’s dood zo grootschalig zijn, en haar deelnemers zo divers. Het beeld ontketent beweging. Het shockeert.
Maar dat is tegelijkertijd het probleem. Voor zwarte Amerikanen shockeert het beeld niet: het is slechts een flits, een still, een scène uit de 400 jaar durende film van de realiteit van instituitoneel racisme, witte suprematie, en systematische onderdrukking en dehumanisering. Een realiteit die zij al jaren, eeuwen, onder woorden brengen. Woorden die geen gehoor vinden.
Op het beeld zien we, horen we hoe George, zijn einde naderend, een bede doet. ‘Please, I can’t breathe’. Zijn woorden zijn tevergeefs. ‘Please’. Het beeld toont: zijn woorden zijn machteloos.
Zo kwam ook de moord op Ahmaud Arbery, die in februari tijdens het joggen werd neergeschoten door twee witte mannen, pas recent onder de aandacht, toen een filmpje lekte. En wat was er met Christian Cooper gebeurd, in Central Park, als hij het gedrag van Amy Cooper niet op beeld had vastgelegd?
Racisme uit zich in het feit dat aan de woorden van mensen van kleur geen geloof wordt gehecht. Als dat wel het geval zou zijn, zou de wereld geen beeld nodig hebben om in beweging te schieten.
Dat uit zich ook op kleinere, subtielere manieren. Hoe vaak mensen van kleur te horen krijgen: ‘ben je zeker dat het racistisch was, misschien had hij gewoon een slechte dag?’ Of: ‘het zal wel niet de bedoeling zijn geweest.’ Hoe goedbedoeld ook: zulke uitspraken ondergraven de geloofwaardigheid van stemmen van kleur. Door de racistische ervaring te ontkennen, of te relativeren, worden ze er net een bevestiging, en een verergering van.
Dus neen, mijn held is niet het beeld. Mijn held is het woord.
En met dat woord doe ik nog graag een laatste oproep: wanneer mensen van kleur racistische ervaringen met u delen, luister dan. Geloof hen.
Laat ons asjeblieft niet smeken.
Please.
