15 jaar na de wapenwet: opnieuw meer geregistreerde wapens in ons land

Laten we even 15 jaar terugspoelen in de tijd. Op 8 juni 2006 verschijnt de nieuwe federale wapenwet in het Belgische Staatsblad. Die wet regelt de verkoop van wapens. Een maand eerder was ons land opgeschrikt door de moorden van Hans Van Themsche. Die schoot op klaarlichte dag drie mensen neer op straat in Antwerpen, twee van hen stierven. Het wapen had hij kort daarvoor probleemloos kunnen kopen in een wapenwinkel.

Vijftien jaar later maakt het Vlaams Vredesinstituut de balans op. De wapenwet heeft wel degelijk het een en ander veranderd, zegt directeur Nils Duquet. "Voordien kon je de meeste wapentypes makkelijk kopen als je een winkel binnenstapte. Vandaag is het anders. Er is een lijst met verboden wapens en een lijst met vrij te verkrijgen wapens, voor de rest is een vergunning nodig. Die vergunning is de norm."

"Er zijn bovendien ook controlemechanismen. Je moet aantonen dat je een wettige reden hebt om een wapen te kopen, er wordt ook eerst nagagaan of je geen criminele voorgeschiedenis hebt of risicogedrag vertoont. Staat de persoon in kwestie bekend om bijvoorbeeld huiselijk geweld, alcoholverslaving... Dat wordt allemaal meegenomen."

Meer dan 800.000 geregistreerde wapens in omloop

Een opvallende vaststelling: het bezit van vuurwapens lijkt weer toe te nemen. "We moeten dat in een groter perspectief zien", zegt Duquet. "De afgelopen decennia is het wapenbezit gedaald. Eind jaren 80 gaf 16 tot 17 procent van de mensen aan dat ze een wapen in huis hadden, nu is dat 4 procent. Maar we zien wel een kentering."

Na de nieuwe wapenwet was er een amnestieperiode van twee jaar waarin mensen hun verboden vuurwapens konden inleveren, dat waren er een 200.000-tal. "Maar sinds 2010 zien we dat er jaar na jaar meer wapens geregistreerd worden in het centraal wapenregister. Dat heeft vooral te maken met de populariteit van sportief en recreatief schieten, mensen die naar schietclubs gaan als hobby."

In cijfers: in 2006 waren er ongeveer 788.000 vuurwapens in omloop, in 2020 waren dat er 700.000. Vandaag is dat aantal gestegen naar iets meer dan 800.000.

"Wapenwet werpt een dam voor bezit om verkeerde redenen"

Er circuleren dus meer wapens in de samenleving, is dat iets om ons zorgen over te maken? "We mogen niet vergeten dat de meerderheid van de mensen een vergunning aanvraagt vanwege hun hobby en dus te goeder trouw zijn", zegt Duquet. "Waar we ons meer zorgen over maken: de helft van de personen die overweegt om een wapen aan te kopen, zegt dat te willen doen uit veiligheidsoverwegingen. We zien dat de aanslagen van 2015 (in Parijs, red) en in 2016 (in Brussel, red) toch een impact hebben gehad.

Zelfverdediging wordt amper aanvaard als een goede reden om een wapen te kopen. Als we nu zien dat de helft van de mensen net om die reden wél een wapen wil, baart dat zorgen.

Schietsport, jacht, verzamelen, het is een wettige reden om een vergunning aan te vragen. "Zelfverdediging is daar ook een van, maar die is wel heel strikt en heel restrictief. Vorig jaar waren in heel België maar 14 wapens die om die reden vergund waren. Het wordt dus eigenlijk amper aanvaard als een goede reden om een wapen te kopen. Als we nu zien dat de helft van de mensen net om die reden wél een wapen wil, dat baart wel zorgen."

Duquet geeft mee dat de wapenwet ervoor zorgt dat mensen niet om de verkeerde reden een wapen in huis halen. "Als we aan mensen die een wapen willen, vragen waarom ze er nog geen hebben, geven ze dikwijls de administratieve procedure op, die is te zwaar en duurt te lang. De wet werpt dus een dam voor het wapenbezit om de verkeerde redenen."

Beluister het gesprek met Nils Duquet in 'De Ochtend' via Radio 1 Select

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'

Lees ook: