"Cultuur is de beste EHBO-kist. Ik zou ze maar snel openen."

Wat is er nog belangrijker in het leven, dan een goede gezondheid ? 
Of is er nog een groter verlangen ?
De liefde, een mooi huis, heerlijk eten, een lekker glas wijn, hemelse muziek, de pracht van de natuur, onbereikbare schoonheid in perfecte harmonie, eenvoud, vriendschap, of alles : gelukkig zijn….
Als we maar gezond zijn….

Maar wat is eigenlijk ons grootste probleem?  De planeet, het klimaat, armoede, hongersnood, oorlog en geweld, discriminatie, racisme, werkloosheid, een ongeneeslijke ziekte, stress, een mentale of fysieke beperking, drugs, alcoholverslaving, liefdesverdriet, een burn-out,  verveling, of eenzaamheid ? …. 

Neen, na een medische alarmkreet over de hele wereld, en afgaande op de aandacht in de media en van de politici is er na het voorbije jaar geen twijfel:  Covid 19 ! 

Geen paniek ! Als we dat nu onder controle krijgen, kan het leven weer worden zoals het was.  Er is gelukkig een vaccin, er zijn beschermende maatregelen en als we solidair zijn en rekening houden met elkaar, komt alles goed ! Het hangt er natuurlijk vanaf hoe oud je bent, wat je doet, waar je woont, wie je bent, of hoeveel geld je hebt…

Je kan geluk hebben… of pech

Corona is als de pest.  Maar ik héb de pest ! Ik heb de pest gekregen van de overdosis dramatische aandacht, de nutteloze doordrammende vragen, onmogelijke antwoorden,  cijfers en voorspellingen.  Ik word zeeziek van de golven en curves, het openen en sluiten van winkels en terrassen.
Ik word nog zieker van het gekibbel over prioriteiten, de chantage in de beslissingen, de haantjesdrang, het grote gelijk ! Met gelijk hebben ben je niets in het leven ! 
Over één zaak is en blijft iedereen het eens: het laatste wat wij nodig hebben is cultuur.

Ik stop met ademen: onbegrip !  Ik vlucht, loop weg, zo hard en ver ik kan, en zoek troost in de 'Mattheus Passie' van Bach !  

Ik probeer het te begrijpen.  Alleen kalmte en spuitwater kan ons redden ! 

Ik bel mijn moeder. 91.  Ik wil haar horen, want ik weet wat ze zal antwoorden als ik vraag hoe het met haar is: prima jong !  Wat hebben we het goed.

Ik bel mijn oudste dochter. 23   Ik wil weten hoe het gaat met haar gaat.  “Goed pappie” antwoordt ze.  Oef !  

Ik ben blij.  Neen, ze heeft geen corona gehad.  Maar ik weet wat ze mist.  Ook mijn drie andere kinderen…

Inderdaad.  We hebben het goed.
Deze week verbleef ik wegens vroege en lange filmopnamen de hele week in Brussel, Sint-Gillis.  Dinsdagavond na de filmopnamen ging ik naar de dichtstbijzijnde Carrefour.  Net zoals in mijn thuisbasis in Limburg herkende ik dezelfde borden met verplichting voor mondmasker, karretje nemen, één per één, en de nodige gelletjes en doeken.  Het was pokkedruk.  Maar tot mijn grote verbazing gingen vele mensen spontaan zonder karretje of gelletje naar binnen.  Ik zocht afstand, maar die was er niet.  Ik wist niet wat me overkwam.  Ik, die nochtans Brussel bijna zo goed ken als mijn binnenzak, en die pretendeer écht te kunnen genieten van onze multiculturele samenleving, werd voor de eerste keer ongemakkelijk.  Heel even dacht ik: wat een egoïsme. Moeten jullie geen rekening houden met elkaar, met mij, zoals wij dat ook doen in Zonhoven ?

Slechts enkele seconden werd ik heel kwaad, daarna ging ik op in de drukte.  

Terwijl ik terugliep door de straten en de herkenbare andere gewoontes en de gezellige warmte van de mensen me weer vrolijk maakte, besefte ik dat solidariteit hier een andere betekenis heeft.  Tegelijkertijd zag ik het gevaar, dat sommige overbodige en nutteloze extreme politici, die nu tijdelijk uitgeschakeld en uitgekakeld zijn in het maatschappelijk debat, van dergelijke ervaring en situatie binnen de kortste keren misbruik kunnen maken en dit uitbuiten. 

Natuurlijk heeft alles te maken met cultuur. 

Cultuur is een schets, een kleur en klankenpallet, van wie we zijn en van waar we komen, een symfonie van onze ziel, een letterballet van wat we denken, hoe we ons kleden, wat we graag eten.  Hoe we omgaan met wat we hebben. Cultuur is de schatkist van het volk.  Je wil er in grabbelen, er mee naar buiten komen, dansen en muziek maken en je vrijheid en gedachten laten rennen en uitschreeuwen.  Het haalt je uit de eenzaamheid, doet je bewegen en geeft energie.  Het opent je geest, wisselt en verwisselt ideeën, laat je begrijpen, brengt je bij elkaar, geeft je een écht goed gevoel.  Het maakt je solidair zonder dat je het weet.  Het zet je op het pad naar de liefde, en als je niet oppast, zelfs naar het geluk.  

Dat is waar je naar snakt als het even niet goed gaat, als je ziek bent, of als je te hard hebt gewerkt…

Geluk kan je niet claimen, niet vasthouden, niet kopen, niet opsluiten, niet afdwingen.

Geluk zoeken is een gezonde ambitie, het is hoog gegrepen, maar er is een toegangscode,  bestaande uit 12 letters : “tevredenheid”.  Dat is de trampoline om te kunnen springen en het geluk te grijpen,  ervan te genieten en het te even te koesteren.
Je kan het niet houden. 
Het is niet van jouw alleen.
Als iedereen tevreden zou zijn, zouden we geluk kunnen delen.

Om de planeet, het klimaat, armoede, hongersnood, oorlog en geweld, discriminatie, racisme, werkloosheid, stress, drugs en alcoholverslaving, burn-outs of wat dan ook aan te pakken, moeten  we eerst delen, zodat we allemaal tevreden kunnen zijn. 
Dat lukt alleen met mensen die zich goed voelen, en elkaar begrijpen en waarderen, die solidair zijn.

Cultuur is ook de beste EHBO-kist. 
Ik zou ze maar snel openen !

De mentale schade is enorm !
Corona lost zich wel op

Beluister de ingekorte versie van de column van Stijn Coninx voor ‘De toestand is hopeloos maar niet ernstig’ via Radio 1 Select.

Ontdek ook de andere columns uit deze uitzending: