“Laat je zelfwaarde niet afhangen van de mening van anderen”

Melat Gebeyaw Nigussie heeft Tom Bonte als coördinator van de Beursschouwburg opgevolgd, maar niet uit eigen initiatief. “Ik had niet meteen de neiging om te solliciteren toen ik de vacature zag”, vertelt Melat Nigussie. “Ik had nog nooit iemand zoals ik gezien als hoofd van een culturele instelling. Ik paste niet in dat rijtje en heb me echt moeten laten overhalen. Nu denk ik er wel anders over. Het is niet omdat er niemand op me lijkt dat ik er niet mag zitten.”

“Ik wil een directeur zijn die luistert, iemand die oprecht aandacht heeft voor de artiesten, het publiek en het personeel. Ik wil proberen publiekswerking op niveau te zetten en van de Beursschouwburg een ontmoetingsplaats te maken voor allerlei soorten mensen uit verschillende culturen en generaties”, aldus Melat Nigussie.

Emigratie

In 1995 verhuisde Melat Nigussie naar Wilsele, het huis waar ze de warmste herinneringen aan heeft overgehouden. “Onze komst naar België was een erg intense ervaring. Je komt uit Ethiopië in een nieuwe wereld en omgeving terecht. Maar mijn ouders hebben er alles aan gedaan dat dat huis een heel veilige cocon was met veel warmte, liefde en gastvrijheid.”

“Mijn vader is in 1993 naar België gekomen. Hij was politiek actief in Ethiopië en sprak zich uit tegen het toenmalige regime. Op een bepaald moment was mijn vader voor een congres in België en werd het duidelijk dat het te gevaarlijk werd voor hem om terug te keren. Hij heeft dan asiel gevraagd en gekregen. Twee jaar later zijn mijn moeder, broers en ik in het kader van gezinshereniging naar België gekomen. Ik was toen net geen vier jaar oud”, vertelt Melat Nigussie.

Internationale Vrouwendag

Op maandag 8 maart is het de Internationale Vrouwendag, waar dit jaar het thema ‘Invloed met impact’ centraal staat. Ook voor Melat Nigussie heeft deze dag veel betekenis. “Ik word enorm beïnvloed door de vrouwen rondom mij en ik hoop dat ook ik een positieve invloed uitstraal op mijn medemensen. Vooral zwarte vrouwen hebben een belangrijke rol in mijn leven, want ik heb me lang niet vertegenwoordigd gevoeld op dat vlak.”

“Daarnaast vind ik het ook belangrijk dat er meer aandacht besteed wordt aan intersectioneel feminisme. De Afro-Amerikaanse juriste Kimberley Crenshaw kwam in de jaren negentig tot de conclusie dat zwarte vrouwen niet alleen seksisme, maar ook racisme ervaren. Maatschappelijke ongelijkheid doet zich voor langs verschillende assen, die elkaar snijden. We mogen dus niet naar slechts één isme kijken. We moeten bepaalde blinde vlekken detecteren en ons ervoor behoeden”, legt Melat Nigussie uit.

Black History Month

Naast Internationale Vrouwendag, staat de maand maart in België ook in teken van ‘Black History Month’, waar gesprekken en debatten rond zwarte cultuur centraal staan. Ook voor Melat Nigussie is deze maand erg belangrijk voor het verspreiden van erkenning van de zwarte cultuur. “Zwarte cultuur is alomtegenwoordig, maar zwarte mensen niet zozeer. Wij willen stil staan bij de vraag: Waarom houden we zo van zwarte cultuur, zwarte muzikale kunstvormen en zwarte literatuur, maar niet van zwarte mensen?”

“Ook in de nasleep van de 'Black Lives Matter'-protesten is deze maand erg belangrijk. We komen samen in debat over ‘cultural appropriation’ of culturele toeëigeningen. Hoe komt het dat als ik een Afrikaans kleed draag, het smakeloos is, maar als je het op de catwalk ziet het plots high fashion is? Waar zit die dubbele standaard?” vraagt Melat Nigussie zich af.

"Afrika als continent wordt zo vaak verkeerd begrepen. Het wordt gezien als één land met dezelfde tradities en talen. Ons gedachtegoed over Afrika is zo beladen met stereotypen en koloniale denkbeelden. Helaas denken vandaag nog veel mensen dat de geschiedenis van Afrika begon bij de kolonisatie. Maar dat is uiteraard niet waar. Zwarte vrouwen en mannen worden nog niet altijd gezien als gelijkwaardige mensen in de samenleving. Dat kan en mag niet.”

“Ik was me al van kleins af aan bewust dat mensen met kleur anders behandeld en bekeken worden. Als kind weet je dat. Je voelt dat. Je voelt je al snel een buitenstaander. Het feit dat je geëmigreerd bent uit je geboorteland, maakt het ook niet gemakkelijker. Je bent verbannen en je probeert in een nieuw land een nieuw leven op te bouwen. Maar dan kom je als kind al in aanraking met racisme. Mensen vragen voortdurend waar je vandaan komt, alsof je hier niet thuis hoort. Als kind is zoiets heel heftig”, vertelt Melat Nigussie.

“Dankzij auteur Toni Morrison, die in 1993 als eerste zwarte vrouw de Nobelprijs voor Literatuur won, zag ik uiteindelijk in dat ik hier wel thuis hoor. Ze deed me inzien dat ik mijn plek hier mocht opeisen. De Belgische geschiedenis is ook mijn geschiedenis."

Toekomst

Over enkele maanden wordt Melat Nigussie dertig jaar. “Ik hoop dat ik tegen dan met mijn familie en vrienden kan vieren”, lacht ze. “Ik wil de komende jaren vooral mezelf nog beter leren kennen, mezelf meer accepteren en levenswijsheden opdoen. Ik wil bij mezelf kunnen denken: ‘Oké, nu heb ik iets bijgeleerd’.”

“Het laatste wat ik erg belangrijk vind, is dat je zelf je eigen waarden en normen moet kunnen bepalen. Laat je zelfwaarde niet afhangen van de mening van anderen. Stippel je eigen pad uit en denk niet te veel aan wat anderen van je denken, want zij zullen altijd wel iets van je vinden. ‘The proof is in the pudding’: alleen door risico’s te nemen weet je of je iets kan”, besluit Melat Nigussie.

Touché gemist? Abonneer je hier op de podcast

Meer Touché: