‘Vraag het aan Rika’: “Mijn zoon heeft kanker, hoe pakken we dit aan als gezin?”

De vraag van Ron: “De sfeer in ons gezin is enorm bedrukt sinds de kankerdiagnose van onze zoon. Hoe moeten we dit aanpakken?” 

Ron (43) is al 15 jaar gelukkig getrouwd met Carla en ze zijn trotse ouders van 2 zonen. Ze waren een gelukkig gezin totdat het noodlot toesloeg. “Bij Bram, de oudste zoon, werd een kwaadaardige tumor ontdekt. We waren er op tijd bij, de behandeling slaat goed aan en de prognoses zijn goed. Al zijn er uiteraard geen zekerheden.” 

“Mijn vrouw is altijd een heel zorgzame moeder geweest. We hebben op dat vlak een traditioneel gezin. Maar sinds de ziekte van onze zoon is dat geëvolueerd naar ‘alleen nog oog hebben daarvoor’.” 

“Als ik haar hierover aanspreek, wordt ze kwaad en verwijt ze mij egoïstisch te zijn. Terwijl het, wat mij betreft, niet over mij gaat, maar over ons gezin. Ook de jongste lijdt enorm onder de huidige situatie, maar ik heb het gevoel dat ze dat echt niet ziet.” 

“Er hangt sindsdien in ons huis ook constant een erg bedrukte sfeer. Alsof lachen en plezier maken niet meer kan of niet meer mag. Zijn er handvaten om dit beter aan te pakken?”

Het antwoord van Rika Ponnet: “Probeer de normaliteit te bewaren en de kanker te zien als een gemeenschappelijke vijand”  

"Als kanker je gezin treft, is dat niet gewoon een crisissituatie, maar een echte shock”, reageert Rika Ponnet. “Je gaat er namelijk niet van uit dat kinderen kanker krijgen, hoe vaak dat ook gebeurt. Ik denk dat je als ouder pas beseft hoe ingrijpend zo'n situatie is als je eigen kind kanker of een andere aandoening ontwikkelt.”   

“Fight, flight or freeze” 

“Men zegt dat er in een crisissituatie altijd 3 mogelijke reacties zijn: fight, flight or freeze. Op het moment dat bij je kind een levensbedreigende aandoening wordt vastgesteld, maak je al deze reacties door. Je verlamt, je gaat in een vechtmodus, of je loopt van de situatie weg. Dat geldt eigenlijk voor het hele gezin en niet alleen voor de ouders.” 

“Ik kan me voorstellen dat het in een eerste fase heel moeilijk is om te lachen en plezier te maken. Maar zo'n serieuze aandoening betekent ook dat het niet meteen opgelost zal zijn. Blijven leven in die freeze- of paniekfase is dus absoluut geen goed idee. Ik vermoed dat de vrouw van Ron nog in die fase zit.”  

“De dynamieken die sowieso aanwezig zijn in een gezin worden in extreme situaties versterkt: in dit geval de zorgzaamheid van de moeder. Maar doordat die dynamieken versterkt worden, kom je in een bepaald systeem vast te zitten. Je komt dan als gezin in een bevroren toestand terecht.” 

Het advies voor Ron en zijn gezin  

“Het advies dat mensen in zo’n situatie vaak krijgen, is dat ze de situatie van dag tot dag moeten bekijken. Maar dat is slecht advies. De belangrijkste richtlijn die ik dit gezin zou geven, is om de normaliteit te bewaren. Als je dat niet doet, neemt de ziekte volledig je leven over en dat is enorm verstikkend. Het enige wat je kan doen als je kind ernstig ziek is, is vader of moeder blijven. De dokters doen de rest.” 

“Verder moet je proberen om de aandoening te zien als een externe vijand. Door het zo te zien, kan je de situatie veel meer samen als een gezin aanpakken. Het wordt dan een gevecht tegen de ziekte die je gezin is overkomen.” 

“Dan wordt het iets verbindend en hoeft niemand in het gezin zich alleen te voelen in de situatie. Het kan je gezin dichter bij elkaar brengen. Maar dat is natuurlijk een enorme opdracht.”  

Zelf ook een vraag voor Rika?

Zit je zelf ook met een relationeel dilemma? Laat je vraag hier achter.

Lees ook