"We kunnen het belang van de liefde niet genoeg vieren"

14 februari: dag van de Valentijns

Geloof je in eeuwigdurende liefde? Geloof je in monogamie? Geloof je in liefde op het eerste gezicht? Kan een seksloze relatie goed zijn? Kan je een goede relatie hebben en toch niet verliefd geweest zijn? Het is het soort van vragen dat ik dagelijks gesteld krijg. En bij de steller van de vraag merk ik altijd opnieuw de oprechte twijfel, de zelftwijfel en dus ook de persoonlijke ervaringen met het thema. Met de liefde die niet eeuwig duurde. Met tweede relaties of hoe je alles kan benoemen wat niet seksueel en/of relationeel exclusief is. Met liefde die groeide mettertijd. Met vriendschap die liefde werd, maar toch twijfels oproept wegens niet samenvallend met het romcomscenario waarbij je in de eerste aanblik de andere ziet als diegene met wie het lang en gelukkig zal lukken. 

Het is een vreemde vaststelling. Nog nooit waren we zo vrij als vandaag om de liefde(s) in ons leven vorm te geven. Die vrijheid zien we misschien wel als de belangrijkste, meest bevrijdende verworvenheid van een aantal emancipatiebewegingen. Tegelijkertijd kan ik alleen maar vaststellen dat we nog nooit zo onzeker waren over diezelfde liefde en we slechts met heel veel moeite gestalte geven aan andere scenario’s dan datgene waarvan we ons dachten te bevrijden. En als we er al in slagen een alternatief scenario vorm te geven, blijven we het valideren of devalueren aan de hand van dat ene, oude ideaalbeeld, aan de mate waarin het aansluit bij dat gekende script.

Bovendien voelen velen de onbedwingbare behoefte als het thema aangesneden wordt, om hun alternatieve keuzes met hand en tand te verdedigen, op een vaak polariserende, bijna uitvergrote manier. Het niet samenwonen, het niet monogaam of exclusief verbonden zijn, het niet hebben van kinderen, het single zijn, als de bewuste, gelukkig makende keuze.  De andere moet en zal overtuigd worden van de meerwaarde, de hogere vorm van functioneren die de alternatieve keuze in zich draagt. Of is het vooral een manier om onszelf te overtuigen? Om ons onderliggend gevoel van gefaald te zijn omdat we niet voldoen aan een maatschappelijk, maar deep down ook geïnternaliseerd, ideaalbeeld te overstemmen? Want dat is hetgeen wat ik zo vaak ervaar: dat we schoorvoetend andere relatiescenario’s vorm geven, maar we onszelf op de en of andere manier toch niet als even volwaardig liefdescompetent ervaren als die groep die het schijnbaar wel volgens dat oude scenario doet, ook al weten we dat niemand het leven van al die verleidelijke romcommers leidt.  En we vanuit dat perspectief allemaal liefdeslosers zijn.

Morgen is het opnieuw zover: het feest van de liefde schotelt ons diezelfde liefde voor als een groot cliché: het rode hart, voor altijd, alleen met jou, want zonder jou kan ik niet. En toch valideer ik dit feest: omdat we de liefde, het belang van de liefde, niet genoeg kunnen vieren. Omdat we het kunnen zien als een feest van iedereen die met relaties bezig is, en dat zijn we allemaal. Omdat zo een dag ons kan aanzetten om na te denken over een meer aangepaste, inclusieve iconografie, een beeld- en verhalencultuur die ons toelaat de veelheid aan mogelijke scenario’s naast elkaar te laten leven, elk met hun uitdagingen, winst- en verliesposten. Want uiteindelijk zoeken we allemaal naar verbondenheid, naar relaties in ons leven die ons, ons leven betekenis geven. Uiteindelijk willen we allemaal graag zien, graag gezien worden, op onze manier, op de manier zoals het voor ons goed aanvoelt. En laat net dat de ongelofelijke vrijheid zijn die we vandaag genieten. Het kan allemaal, het mag allemaal, het is allemaal ok. We zien onszelf als uniek, we staan op onze individualiteit, tijd dat we dat ook doen voor de liefde in ons leven. Heb lief zoals je gebekt bent, kijk met verwondering naar al die andere gebektheden. Morgen zijn we allemaal Valentijn.

Lees ook: