Lisa Weeda: "Als er geen licht is, is er ook geen donker. Humor maakt ellende en gruwel dubbel absurd"

Wie zijn de schrijvers van morgen? ‘Groen Gebladerte’ laat ons opnieuw kennismaken met acht auteurs die hun eerste stappen zetten in het literaire veld. Tom De Cock zoekt hen thuis op en duikt in hun boekenkast, op zoek naar de boeken die hun leven veranderden. Want je bent wat je leest. Het resultaat is een podcastreeks met unieke portretten en onmeetbaar veel leesinspiratie. Acht auteurs, acht levensverhalen, acht stijlen, acht smaken.

Aleksandra

In de achtste en laatste aflevering van ‘Groen Gebladerte’ hoor je Lisa Weeda. Ze is een force of nature, die experimenteert met vertelvormen, van literatuur tot virtual reality. Begin oktober verscheen haar debuutroman Aleksandra. Gebaseerd op het bijzondere verhaal van haar Oekraïense grootmoeder; een epische familievertelling over een land en een stamboom die voortdurend door oorlog en geopolitiek doorkruist worden; in een heel originele, eigen stijl. “In mijn virtual reality-werk gebruik ik vooral vrouwelijke hoofdpersonages. Ofwel is het een ‘ik’, die kan je invullen hoe je zelf wil. Dat vind ik belangrijk. Ik zou mezelf wel een feminist noemen, ja", vertelt Weeda. 

De boekenkast van Lisa Weeda

In de boekenkast van Weeda zijn invloeden te vinden uit Oost-Europa. “Mijn Oekraïense oma werd door de nazi’s op een veewagon gezet en moest in Duitsland in de oorlogsindustrie werken. Het laatste wat haar vader tegen haar zei was: ‘blijf waar het beter is dan hier.’ Dat was een heel normale uitspraak in de Sovjet-Unie. Alles wat beter dan daar", vertelt Weeda. "Er werd in onze familie heel erg gezwegen over het verleden. Tot mijn grootvader overleed. Toen werd mijn grootmoeder iets losser, en kwam ik erachter dat ze een Ostarbeiterin was: ze werd als meisje uit Oekraïne naar Duitsland gevoerd om te werken. En ze ging nooit meer echt terug naar huis. Daar wou ik over schrijven.”

Nederland is een beetje een saai land. Alles is voorspelbaar en gepland. Rusland en Oekraïene zijn anders. Maar ook warmer, en rijker van cultuur. En er staat altijd een bord extra klaar voor een bezoeker. En heel veel vodka.

De zware realiteit van het verhaal, probeert Weeda af te wisselen met humoristische passages. “Als er geen licht is, is er ook geen donker. Humor is belangrijk. Zowel in mijn boek als in de volksaard van mijn Oekraïense familie. De humor maakt de ellende en de gruwel dubbel absurd", vertelt ze. "Ik zie grote parallellen tussen Sovjet- en nazi-architectuur. Vooral de grootheidswaanzin. Dat wordt misschien mijn volgende virtual ralityproject: mensen laten rondlopen in die waanzinnige architectuur, die toch nooit geworden is wat ze beloofde.”

Deze boeken vond Tom De Cock in de boekenkast van Lisa Weeda. Laat je inspireren.

• Valeria Luiselli – Vertel me het einde
• Charlotte Perkins Gilman – Herland
• Connie Palmen – De wetten
• Connie Palmen – I.M.
• Alma Mathijsen – Ik wil geen hond zijn
• Alma Mathijsen – Bewaar de zomer
• Gerda Blees – Wij zijn licht
• Ezster Steierhoffer – Imagine Moscow
• Bas van der Plas – Ostarbeit: Sovjetslavinnen voor Nazi-Duitsland
• Timothy Snyder – Bloodlands
• Tsead Bruinja – Binnenwereld, buitenwijk, natuurlijke omstandigheden: gedichten
• Radna Fabias – Habitus
• Guy Deslisle – Jerusalem
• Jiri Weil – Mendelssohn op het dak
• Svetlana Alexijevitsj – Zinkjongens

Luister naar de podcast:

Telkens op vrijdag wordt een nieuwe aflevering klaargezet, op LangZullenWeLezen, op radio1.be, via de Radio 1-app en op je favoriete podcastplatform. Acht weken lang. Met ook elke vrijdag een bijbehorend portret in ‘Culture Club’ op Radio 1 tussen 18 en 20u.

Wie deelneemt aan de ‘Groen Gebladerte’-wedstrijd op LangZullenWeLezen, maakt wekelijks kans op het debuut van de voorgestelde auteur.

Lees ook: