De wereld van Sofie
Moeder, waarom zuchten wij?
di 1 dec. - 11:55
"In het wetenschappelijk onderzoek definiëren we een zucht als een diepe inademing, meestal gevolgd door een diepe uitademing" zegt Elke Vleminckx. "En met ‘diep’ bedoelen we: twee keer zo diep als een normale inademing. De klemtoon ligt dus wel degelijk op de INademing en niet op de uitademing zoals je misschien zou verwachten. Het is net die diepe inademing die echt essentieel is voor de belangrijke ademhalingsfuncties van een zucht. Want als we niet regelmatig zouden zuchten dan zouden onze longblaasjes systematisch dichtklappen. Door diep in te ademen open en vul je alle longblaasjes opnieuw een verbeter je de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide. Dat is de hoofdreden waarom we vanuit fysiologisch perspectief zuchten: het gezond houden van de longen. Vier à vijf keer per uur zuchten is een normale frequentie."
Een emotionele resetfunctie
Vlemincx: "De zucht heeft ook een belangrijke psychologische functie, een resetfunctie die je helpt om de overgang te maken van de ene toestand naar de andere. De meeste interessante is de emotionele resetfunctie. Wanneer je stress of emoties - positieve of negatieve - ervaart helpt de zucht om die emoties te reguleren. Bij stress kan een zucht helpen om de spanning even van je af te schudden, vandaar de uitdrukking ‘een zucht van verlichting.’ Een zucht is dus niet alleen een uitdrukking van opluchting, maar helpt ook om die opluchting te creëren. Na een spontane zucht zie je ook dat mensen fysiologisch een reductie in spierspanning vertonen. Je krijgt dus een combinatie van een subjectief gevoel én een fysieke vorm van ontspanning. Een zucht is een heel brede manier om met emoties om te gaan en is niet echt gebonden aan één specifiek emotie. Je kan zuchten als je angstig, kwaad, geërgerd of gefrustreerd bent, maar ook als je blij, opgetogen of enthousiast bent. Of als je je verveelt of je aandacht heroriënteert."
"Zuchten doen we vooral onbewust", zegt Vlemincx, "al weten we vanuit onderzoeksperspectief nog niet veel over het bewustzijn van zuchten. We weten wel dat we ons meer bewust zijn van de zuchten van anderen dan van onze eigen zuchten. Mensen die van hun partner of collega horen dat ze veel zuchten zijn vaak verrast." Scheelt er wat als iemand zucht? "Het lijkt erop dat een zucht ook een vorm van sociale communicatie is, maar ook dat wordt nog niet echt bevestigd door onderzoek."
Zuchten bij angststoornissen
Elke Vlemincx doet vooral onderzoek naar zuchten bij mensen met angststoornissen of psychische aandoeningen. Zuchten zij anders, of meer? "Mensen met een angststoornis en meer specifiek mensen met een paniekstoornis zuchten overmatig, ze zuchten veel frequenter dan die vier à vijf zuchten per uur. En dat heeft negatieve gevolgen. Door heel frequent diep in- en uit te ademen ga je een toestand van hyperventilatie creëren waarbij je teveel gaat ademen in verhouding tot wat je lichaam nodig heeft. En dat geeft klachten als angst en benauwdheid. Frequent zuchten leidt daarbij nog eens tot een verergering van de symptomen. Enerzijds gaan mensen zuchten omdat ze zich angstig voelen, maar anderzijds leidt het zuchten net tot meer angst en benauwdheid. Er bestaat gelukkig wel een specifieke therapie waarbij mensen geleerd wordt om minder te zuchten."
