Waarom we in crisistijden zo lustig beginnen te bakken? “Koken is liefde, bakken is superliefde”

'Food, Media & Society', de onderzoeksgroep van De Backer organiseert sinds 17 april de 'CoronaCookingSurvey', een nieuwe enquête over hoe ons kook-, bak - en eetgedrag evolueert tijdens de lockdown. En het valt inderdaad op dat er massaal gebakken wordt. Die zuurdesempotjes duiken overal op. En er is inderdaad massaal bloem en gist gehamsterd. Charlotte De Backer ziet verschillende verklaringen.

“Gebak is comfortfood. We mogen niet vergeten: we zitten in een gezondheidscrisis. De crisis bezorgt ons stress en door die stress gaan we meer hunkeren naar alles wat vet en zoet en calorierijk is. Dus die cake wordt plots veel aanlokkelijker. Dat is een biologische reflex. Je lichaam - of dat nu in crisis is door COVID-19 is of je hebt een gebroken hart - gaat in stresssituaties fysiologisch naar vetrijk en suikerrijk eten smachten. En dat vertaalt zich naar een hunkering naar cake en gebak en brood.”

"Brood als symbool van leven en dood"

Brood heeft ook cultureel een extra laagje. Omdat het in veel culturele geschriften waaronder de bijbel, maar ook in andere populaire media, het symbool is tussen leven en dood. In oorlogstijd is brood altijd heel belangrijk geweest. In de film' The Hunger Games' bijvoorbeeld heeft brood ook een grote symbolische waarde. Dat nemen we mee in ons bakgedrag. We hebben ook meer tijd om te bakken natuurlijk. En beleven er plezier aan. Ook al is bakken niet altijd even eenvoudig.

“Bakken is echt een skill", zegt De Backer. "Je moet juist gaan afwegen. Dat op zich kan ook wel een reden zijn waarom we massaal aan het bakken geslagen zijn. Omdat dat net dat ook heel rustgevend is. Men vergelijkt het bakken soms wel met een soort van mindfulness of het invullen van een sudoku. Omdat je echt moet gaan meten en wegen en rekenen van wat je samen gaat voegen. Dus een soort van experiment. En als het dan lukt, dan voel je je ook heel trots.” Dat geeft een zekere voldoening en eigenwaarde, zeker voor mensen die bijvoorbeeld technisch werkloos zijn en zich wat nutteloos voelen.

“Koken is liefde, bakken is superliefde”

We mogen ook vooral niet vergeten: koken is liefde, bakken is superliefde. “Gebak, we eten dat ook heel graag. Als je dat zelf gaat klaarmaken, investeer je je tijd en energie daar in en je gaat andere  mensen blij en gelukkig maken.” Mensen die bakken, worden ook als zorgzaam ervaren. Mensen gaan je er om appreciëren.

Ook de geur is belangrijk. Als je vaak bakt, blijft die geur in je huis hangen. “Als je naar de bakker gaat, dan mag je nog met de lekkerste taart thuiskomen, dan gaat die geur niet zo in je huis hangen. En die geur is heel belangrijk in het opwekken van herinneringen. "Mijn grootmoeder bakte vaak wafels. Als ik wafels bak, sta ik letterlijk meteen terug in haar keuken of haar huis en kan ik de kleinste details zien." zegt De Backer. "Geur doet iets magisch in je hersenen om kleine details en jeugdherinneringen terug te gaan opwekken. En dat is ook heel belangrijk nu in deze tijden. Want we bakken nu vooral zaken die we uit onze kindertijd hebben meegekregen.”

Daarom doen appelcake en wafels het heel goed. Dat is wat onze moeders en grootmoeders vaak bakten. Het moeten niet altijd fancy gerechten zijn. We bakken de klassiekers want dan voelen we ons weer dat kind, dan voelen we ons geborgen.

“Mannen bakken brood, vrouwen gebak”

Vrouwen én mannen zijn aan het bakken geslagen. Maar, opvallend, mannen bakken meer brood en vrouwen meer gebak. “Op Instagram is al een paar jaar een hype van stoere mannen met tatoeages en lange baarden die brood bakken. En dat past helemaal in dat plaatje van enerzijds alternatief en hip te zijn maar ook vooral het stoere er aan. “ Want bij het kneden komt behoorlijk wat kracht kijken. Dat vinden mannen stoerder dan cupcakes in vormpjes te plaatsen en te versieren. Als we stress hebben, grijpen vrouwen ook meer naar zoetigheid. En mannen meer naar hartige snacks, naar zoute dingen zoals chips. En net brood is ook niet echt zoet.

"Dooft onze bakmanie weer uit na de pandemie?"

Door de grote feestvreugde worden er in eerste instantie misschien nog meer taarten gebakken, denkt De Backer. Al was het maar om te tonen wat we geleerd hebben. Maar onze drang naar zoet en zout zal toch wat wegebben waarschijnlijk. Ook al zijn er mensen die nu de smaak voorgoed te pakken hebben. De CoronaCookingSurvey wordt begin juni stopgezet maar in november starten ze er weer mee o.a. om te kijken of we nog steeds massaal aan het bakken zijn. De Backer zelf heeft haar naam trouwens niet gestolen. Want ze volgt een opleiding als banketbakker en bakt elk weekend 60 croissants en pistolets voor de hele buurt. Omdat bakken superliefde is!

Lees ook: