Annemie (51): Op de yoga begon ik soms enorm te zweten. Pas na een tijdje had ik het door: ik ben in de overgang."

Geen flauw idee

Annemie had in het begin geen flauw idee wat haar overkwam. “Ik was 44 ongeveer en mijn menstruatie was minder regelmatig. Ik weet dat ik toen even dacht: oei, ik ga toch niet zwanger zijn? Ik ben toen een zwangerschapstest gaan kopen en ik was heel opgelucht dat die negatief was."

Ik was heel opgelucht dat die zwangerschapstest negatief was.

"In die periode dat ik dan zogezegd ‘in de overgang’ was, merkte ik dat ik ook wel andere symptomen begon te krijgen. Als ik bijvoorbeeld naar de yoga ging, kreeg ik bij eenvoudige oefeningen plots zweetaanvallen. En het gekke is dat je dan ook nog niet direct de link legt met de overgang. Ik had eerder zoiets van: wat is dat? Kan ik het niet meer ofzo?”

Fase die je afsluit

“Pas na een tijdje durf je toe te geven dat het dan toch de overgang zal zijn. Het is toch een fase die je afsluit. Ik had twee gezonde zonen en er was absoluut geen kinderwens meer, maar toch komt even het besef dat dat nu niet meer gaat gebeuren."

Je beseft dat je effectief ouder wordt.

"En ik denk dat dat ook te maken heeft met het feit dat je dichter komt bij het einde van je leven, dat is volgens mij ook waarom mensen het soms lastig hebben met de ‘midlife’. Dat je beseft van: ik word effectief wel ouder.”

Milde opvliegers

Een zweetaanval, opvlieger of vapeur is het bekendste symptoom van de overgang: de periode waarin de menstruatie begint te sputteren en je hormonen een spelletje met je lijken te spelen. Zo’n opvlieger ontstaat doordat het temperatuurcentrum in de hersenen ontregeld raakt.

Je weet dat het gaat overgaan, maar je kan niet zeggen wanneer.

“Je hebt opvliegers die je voelt aankomen, waarbij je huid zachtjes begint te kriebelen en je voelt dat je gaat beginnen blozen en transpireren. Je weet min of meer dat het aan het beginnen is, maar het is voor de rest een beetje afwachten. Je weet dat het gaat overgaan, maar je kan niet zeggen wanneer."

Heftige opvliegers

"En dan heb je het soort van opvliegers die ik ook had als ik ineens in een stresssituatie kwam. Die zijn zoveel heftiger. Dat is echt bijna binnen een seconde dat alles samenkomt. Je hart begint sneller te slaan, je wordt rood, je begint echt te zweten aan je oksels, op je voorhoofd, je neus."

Zo'n opvlieger vind ik eigenlijk een beetje vernederend. Dat overkomt je en het enige wat je kan doen is dat uitzweten.

"Je neemt een tissue om je gezicht te deppen en dat is onmiddellijk nat. Heel heftig, heel storend. Ik vind dat eigenlijk ook een beetje vernederend. Je staat daar, het overkomt je, en het enige wat je kan doen is dat uitzweten.”

Stress op het werk en lastige hormonen

Annemie had nog wel wat andere klachten ook. Die kwamen vooral door de stress op het werk, dacht ze toen. Ze zat er in een lastige situatie die maar niet opgelost geraakte. De zweetaanvallen gingen gepaard met hartkloppingen en ze had het lastig om haar emoties onder controle te houden. “Tot tranen toe, en achteraf dan ook veel schaamte. Dat je daar met iemand zit en dat je niet uit je woorden geraakt en dat je ineens begint te wenen.”

Soms geraakte ik niet uit mijn woorden en begon ik plots te wenen. Achteraf schaamde ik me daar dan voor.

Ze begon ook slechter te slapen en haar geheugen ging achteruit. Voor Annemie was het een en-en-verhaal. De situatie op het werk was erg stresserend en haar hormonen maakten dat niet makkelijker. “Ik weet dat ik daar soms over praatte met collega’s die minder die emotionaliteit hadden."

Ik was kwetsbaarder en kon op dat moment die situatie niet de baas.

"Zij erkenden ook wel van: ‘Annemie, wat er met jou gebeurt dat is echt niet correct en niet normaal. Maar je mag je zo niet laten doen.’ Ik wist echt niet hoe, ik kon niet reageren. Ik was kwetsbaarder en die situatie kon ik op dat moment niet de baas op een volwassen en evenwichtige manier.”

Meditatie als hulpmiddel

Annemie vond uiteindelijk een oplossing in ander werk, yoga, meditatie en meer beweging. “Ik ben iemand die over het algemeen de situatie graag onder controle heeft. Die meditatie heeft mij niet zozeer geholpen om de controle terug te krijgen, maar eerder om die emotionele pieken te nivelleren. Om een beetje meer gebalanceerd in harmonie te geraken." 

Die meditatie helpt om emotionele pieken te nivelleren.

"Dat heeft mij terug wat rust gegeven. Het is ook een soort handvat. Als ik weet dat ik een meeting ga hebben die niet makkelijk gaat zijn, doe ik een wandeling en mediteer ik. Ik voel dat effect.”

Zorg dragen voor jezelf

Leren zorgdragen voor jezelf en jezelf centraal zetten. Dat is iets wat Annemie heeft leren toepassen, vooral sinds haar vijftigste verjaardag. “Voor mij was dat wel een symbolische datum. Mijn mama is nooit eenenvijftig geworden. Zij is gestorven toen ze vijftig was. Iets in mij zei van: vanaf nu zijn we eigenlijk in ‘extra time’."

Mijn zoon zei dat ik mezelf af en toe iets meer centraal moest zetten.

"Ik merk dat ik mijn keuzes anders maak. Vorige week nog bijvoorbeeld. Het was een hectische week geweest. Na het eten besloot ik om even in mijn slaapkamer een boek te lezen. En mijn oudste zoon kwam bij mij, en die zei: ‘Mama, het is oké dat je dat doet. Misschien moet jij jezelf af en toe iets meer centraal zetten.’ Als je dat hoort van iemand van zestien jaar... Maar voor mij is dat ook een overwinning.”

Overwinning

Ondertussen heeft Annemie haar overgang naar de menopauze omarmt. Ze ziet de menopauze zelfs als een bevrijding. “Opeens besefte ik dat ik geen kinderen meer kon krijgen en hoefde ik dat ook niet meer uit te stralen. Ik vind uiteindelijk dat de menopauze een vorm van bevrijding is. En dat wordt volgens mij te weinig belicht.”

Beluister 'Ongesteld', de podcast van Radio 1 en Eos Wetenschap:

Lees ook: