Biostatisticus Niel Hens: "Meest gunstige scenario voor omikron, maar toch nog voorzichtig blijven"

Beluister het gesprek met Niel Hens in 'De Ochtend' via Radio 1 Select

De coronapandemie waarin we ondertussen al een kleine twee jaar mee kampen, verandert bij bijna elke elke golf van gezicht, met besmettelijkere of gevaarlijkere varianten. Deze omikrongolf gaat gepaard met enorme aantallen besmettingen, maar qua ziekenhuisopnames en zware symptomen lijkt het mee te vallen. Mogen we voorzichtig optimistisch zijn?

"Ik denk het wel", zegt Niel Hens, biostatisticus aan de UHasselt en UAntwerpen. "We hebben geprobeerd om het verloop van deze golf in te schatten in verschillende scenario's. Het lijkt erop dat we op het vlak van ziekenhuisopnames en intensieve zorg in het meest gunstige scenario beland zijn."

Hens ziet enkele mogelijk verklaringen. "We hebben gemengde signalen gezien vanuit het buitenland. Waarschijnlijk zal dat te maken hebben met verschillende factoren, zoals de vaccinatiegraad in die landen. Wij doen het hier goed qua boosters (momenteel heeft 51 procent van de mensen in ons land al een herhalingsinenting gekregen, red). Wat we ook zien in ons tweewekelijks contactonderzoek, is dat mensen hun contacten echt nog wel onder controle houden. Dat aantal staat vrij laag in vergelijking met de periode hiervoor."

"Hoe gaan delta en omikron het spel blijven spelen?"

Op de afdelingen intensieve zorg van de ziekenhuizen liggen voornamelijk patiënten met de deltavariant, en niet met omikron. De ziekenhuisopnames stijgen wel lichtjes, "maar dat is niet geheel onverwacht gezien de heel sterke stijging in het aantal besmettingen", zegt Hens.

"Delta geeft een grotere ziektelast, bij omikron valt het relatief gezien goed mee. Dat is op zich positief, maar het werpt de vraag op hoe delta en omikron het spel gaan blijven spelen. Gaat omikron helemaal de bovenhand nemen of gaat delta blijven sluimeren en zal dat terug de kop opsteken?"

"Het is geëvolueerd. Aanvankelijk leek het erop dat omikron ontsnapte aan de immuniteit, men dacht dat de twee varianten naast elkaar zouden gaan bestaan. Toen kwamen er signalen uit de wetenschappelijke literatuur dat omikron toch leek te beschermen tegen delta. En mettertijd blijkt dat het iets ingewikkelder is dan dat. Het lijkt de combinatie van vaccinatie en besmetting te zijn die maakt dat je beschermd wordt tegen delta. Het is nog te vroeg om die hypothese hard te maken, dat moet nog verder bekeken worden."

Over een paar weken soelaas?

Het aantal besmettingen stijgt nog altijd sterk, maar in de modellen wordt niet uitgegaan van de besmettingscijfers, ook omdat de teststrategieën meermaals aangepast worden. "Ze zijn moeilijk interpreteerbaar, maar we houden er wel een oog op", zegt Hens. Hij hoopt dat we binnenkort een afbuiging gaan zien. "We lopen wat achter op het Verenigd Koninkrijk, en daar is de piek nu gepasseerd. Het is voor ons een scenario dat over een paar weken ook soelaas kan bieden."

Het is nog te vroeg om te spreken van een endemie, maar we gaan wel stap voor stap in die richting.

Spanje overweegt om corona binnenkort als een endemie te behandelen. "Endemisch" betekent dat de ziekte op de achtergrond sluimert, maar grote uitbraken doorgaans uitblijven, denk aan bijvoorbeeld griep. Zitten we op het kantelpunt van pandemie naar endemie? Niel Hens vindt het nu nog te vroeg, "maar we gaan stap voor stap wel in die richting. We gaan nog wel pieken merken, maar we gaan zien dat de ziekenhuisopnames lager worden. Dat is wat we bij eerdere pandemieën zagen en wat we nu ook mogen verwachten."

"Coronabarometer niet in steen gebeiteld"

Komende vrijdag zit het Overlegcomité opnieuw samen. "Het is aan de politiek om beslissingen te nemen. Maar wat versoepelingen betreft, zou ik zeggen dat de timing heel belangrijk is. Ik zou er toch voor opteren om toch nog heel even voorzichtigheid aan de dag te leggen, zodat we binnen afzienbare tijd wel naar versoepelingen kunnen gaan."

Ook de coronabarometer ligt op de tafel. "Als men dat wil implementeren, is het verstandig dat men dat durft bij te stellen als het nodig is, als er nieuwe varianten opduiken", zegt Hens. "Men moet dan telkens alle elementen bij elkaar leggen. De betekenis van omikron inschatten was bijvoorbeeld niet eenvoudig, kijk naar Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Een barometer is een leidraad om alles op elkaar af te stemmen, een richtinggevend element, maar we mogen het niet als in steen gebeiteld zien."

Beluister het gesprek met Niel Hens in 'De Ochtend' via Radio 1 Select

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'

Lees ook