Boosten van je immuunsysteem? "Dat houdt vanuit wetenschappelijk oogpunt geen steek"

Van een spray met bosbacteriën tot groene thee: van heel wat middeltjes wordt beweerd dat ze ons immuunsysteem een boost geven. Maar ze werken niet, zegt arts Marleen Finoulst in 'We zullen doorgaan'.  (Ze schreef er ook een column over in 'Eos')

Feit is wel dat er overal wel eens ergens een experiment rond geweest is. Het gaat vaak om experimenten die op niets zijn uitgedraaid, maar die toch geleid hebben tot commerciële producten. “Die roomboter bijvoorbeeld. Dat ging om een studie waarbij men merkte dat kinderen die boter - in plaats van margarine - op hun boterham smeerden minder infecties hadden. Men leidt daar dan allerlei dingen uit af, maar het zijn vaak toevallige verbanden.”

Zilverwater? Geen goed idee

Vaak zijn die middeltjes die aangeraden worden onschuldig. Maar anders is het met zilverwater. "Zilverwater, zilverdeeltjes opgelost in water, was in zwang in de jaren 20, voor het ontstaan van antibiotica" legt Finoulst uit.  "Toen waren infectieziekten de belangrijkste doodsoorzaak in onze contreien. Mensen gebruikten van alles omdat er geen antibiotica was, en zilverwater werd toen gegeven omdat men merkte dat bacteriën in proefbuizen er dood van gingen."  Maar voor mensen bleek het giftig, en daarom is men ermee moeten stoppen. "Het geeft schade aan de zenuwen en aan de nieren. En, erger nog, het geeft ook een blauwachtige verkleuring aan de huid, waar je niet vanaf raakt."

Daarom wil Finoulst explicitiet waarschuwen voor dat zilverwater: "Men verkoopt zelfs apparaten om het zelf te maken, maar je kan er echt mee in de problemen komen. Dus doe dat vooral niet." 

Boosten van je immuunsysteem? "Dat houdt vanuit wetenschappelijk oogpunt geen steek"

In haar column voor 'Eos' schrijft Finoulst ook dat het boosten van je immuunsysteem "vanuit wetenschappelijk oogpunt geen steek houdt".  Het immuunsysteem is namelijk niet zoiets als een spier die je met oefeningen kan versterken. 

Het immuunsysteem is niet zoals als een spier die je met oefeningen kan versterken.

"Het immuunsysteem is een heel complex, gelaagd systeem" legt Finoulst uit. "Stel, je wordt besmet met een coronavirus, en het komt bijvoorbeeld op je handen. We wassen daarom regelmatig onze handen om - stel dat er een virus op zit - dat te verwijderen. Of je ademt het in, de slijmvliescellen schieten in gang en proberen dat buiten te borstelen. Met ophoesten enzovoort. Dat is de eerste laag van het immuunsysteem, een eerste barrière."

"Daaronder heb je een tweede barrière.  Als die coronavirussen toch binnendringen in je longen en zich vasthechten aan longcellen, dan geven die longcellen een alarmsignaal af en komen er zogenaamde 'pacmancellen' of macrofagen op af die de longcellen opeten. Maar dan ben je die longcellen ook wel kwijt! Die 'pacmancellen' sturen op hun beurt signaalstoffen uit, en dan komen er van overal andere afweercellen naar de infectiehaard en gaan dan een hele cascade van reacties op gang brengen. Dat mondt na een paar weken uit in specifieke antistoffen tegen het coronavirus. Heel dat complexe immuunsysteem berust dus op een bepaald evenwicht. En de schade die mensen met Covid-19 in de longen krijgen is eigenlijk een gevolg van die immuunreacties. Dat gaan boosten heeft natuurlijk geen zin, want dat is een bepaald evenwicht."

Heel dat complexe immuunsysteem berust dus op een bepaald evenwicht.

"De ernstig zieke Covid 19-patiënten zijn ofwel mensen met een verzwakte afweer en chronische onderliggende aandoeningen, vaak oudere mensen",' vertelt Finoulst. "Ofwel zijn het gezonde, jonge mensen tussen 40 en 60 jaar die zeer ernstig ziek worden. Hun imuunsysteem overreageert, het schiet door, het wordt te sterk. Stel dat je dat nog eens gaat boosten! Dat is op zich een onzinnig concept!"

"Geen sexy boodschap"

Kunnen we dan niks doen om ons immuunsysteem te versterken? "Je kan je immuunsysteem wel optimaliseren" zegt Finoulst. "Er is maar één manier om dat te doen, en dat is gezond leven. Gezond eten, voldoende bewegen, voldoende slapen, niet roken. Dat is geen sexy boodschap natuurlijk, maar het is de enige manier."

Nu er nog geen vaccin is, zoeken mensen hun toevlucht tot allerlei middeltjes, zegt Finoulst. "Maar zorgen voor een goede gezondheid is op dit moment het beste wat we kunnen doen."

"We zien wel dat mensen gezonder gaan eten en zelf meer koken. Ik zie ook mensen meer fietsen, joggen en wandelen" zegt Finoulst. En dat is een goede zaak: "Om gedrag te veranderen heb je 6 of 7 weken nodig, en daarvoor is die quarantaine eigenlijk wel een goede manier. Ik hoop dat de mensen dat aanhouden, dan hebben ze al heel veel gedaan voor hun immuunsysteem."

Lees ook