“Cultuur is een belangrijke motor om het moraal van studenten weer op te krikken”

Kandidaat-rector

Jan Tytgat is een bezige bij. Naast toxicoloog is hij kandidaat-rector aan de KU Leuven, waar hij het opneemt tegen de huidige rector Luc Sels. “Ik zie mezelf niet echt als een tegenstander, maar eerder als een alternatieve kandidaat”, aldus Tytgat.

Tytgat mag dan geen ervaring hebben in het rectorschap, hij is zeker en vast een ondernemer met een breed interesseveld. “Als student was ik erg geëngageerd. Ik zong mee in het universitair koor, zette me in voor de studentenclub Farmaceutica en heb zelfs een zaalvoetbalclub opgericht. Vroeger was er meer vrijheid om je maatschappelijk te engageren. Vandaag de dag leven de studenten precies in een permanente examenmodus. De KU Leuven is in mijn ogen niet alleen een instelling die diploma’s afgeeft, we moeten ook mensen vormen. Begrijp me niet verkeerd, onze diploma’s moeten een hoge kwaliteit blijven uitstralen, maar het is daarnaast minstens even belangrijk om je ook sociaal te ontwikkelen tijdens je studententijd”, aldus Tytgat.

Cultuur en muziek zijn belangrijke motoren om het moraal van de studenten weer op te krikken

Tytgat pleit daarom voor een terugkeer van de cultuur op de universiteit. "Ik wil kunst en cultuur meer binnen brengen. De pandemie heeft het mentaal welzijn van de studenten enorm op de proef gesteld. Cultuur en muziek zijn belangrijke motoren om het moraal van de studenten weer op te krikken", vertelt Tytgat.

Nadenken is goed, vooruitdenken is beter

Daarnaast vindt Tytgat dat de verschillende faculteiten een basisfinanciering moeten krijgen om projecten en onderzoeken te ondersteunen. “We moeten nog steeds inzetten op de optimalisatie van de onderzoeksmiddelen. Na de pandemie zal het geld voor onderzoek en onderwijs kariger dan ooit zijn. Daarom moeten we de middelen die we hebben zo goed mogelijk benutten. Op deze manier kan men meer innovatieve onderzoeken opstarten en ben ik zeker dat we er over vier jaar sterker uitkomen”, aldus Tytgat.

Voor Tytgat is de pandemie een kantelpunt om verandering te brengen in het beleid van de universiteit. “Ik sta momenteel nog steeds in 4 faculteiten en waan me voortdurend tussen de studenten en andere docenten. Ik weet wat er misgaat en wil dat veranderen. Er is in mijn ogen wel wat werk aan de winkel.”

Toxicologie

Tytgat komt uit een warm nest waar hij alle mogelijkheden gekregen heeft. “Mijn moeder werkte in een apotheek en mijn vader was klinisch bioloog in een ziekenhuis, dus op wetenschappelijk vlak was ik als een kat bij de melk gezet. Daarnaast waren mijn ouders actief in ‘De Wielewaal’, het vroegere Natuurpunt. Ik werd als kind al ondergedompeld in de wereld van de natuur. Na de interesse in de natuur kwam de fascinatie voor giftige dieren en planten en wat die stoffen allemaal kunnen doen. Die fascinatie is niet meer weggegaan en dat is uiteindelijk mijn motivatie geweest voor mijn studie”, vertelt Tytgat.

Een van de kerntaken als toxicoloog is het fundamenteel onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen, pijnstillers en antibiotica. “De natuur is onze inspiratiebron. Een spin die zich verdedigt, gebruikt vaak een gif. Dat gif zit vol unieke moleculen die insecticiden zijn én bovendien natuurvriendelijk zijn. Wij proberen die moleculen te karakteriseren en onderzoeken nadien of ze nuttig kunnen zijn”, aldus Tytgat.

De dosis is veel belangrijker dan de entiteit van de stof

Maar wanneer spreken we over een ‘gif’? “Als een stof in je lichaam een ongewenst effect uitvoert, spreken we over een gif. Maar het is vooral de dosis die belangrijk is. Insuline is bijvoorbeeld een gevaarlijk maar levensnoodzakelijk eiwitje. Als je gezond bent, regelt je lichaam zelf je insuline. Maar mensen met diabetes hebben dan weer een tekort aan insuline en moeten dit bijspuiten. Als je te veel insuline in je bloed hebt, kan je sterven. De dosis is dus veel belangrijker dan de entiteit van de stof. Het is als toxicoloog heel belangrijk dat je een risicoanalyse kan maken als je in contact komt met een giftige stof”, verklaart Tytgat. 

Tytgat had naast vaccins ook graag een antiviraal middel tegen het coronavirus op de markt gezien. “Niet elk vaccin zal werken. Voor de ziekte HIV bestaat bijvoorbeeld geen vaccin, maar zorgen de virusremmers er wel voor dat de patiënten een kwaliteitsvol leven kunnen leiden. We moeten blijven inzetten op zowel vaccins als deze antivirale middelen. Als je in de toekomst naar een theatervoorstelling wil, kan je door middel van een spray in je mond of neus jezelf beschermen tegen besmetting. Als iedereen dat doet, staan we alweer een stapje verder”, aldus Tytgat.

The War on Drugs

Tytgat is van mening dat soft drugs, zoals cannabis, beter gelijkgesteld worden met alcohol en tabak. “De regularisatie van cannabis, alcohol en tabak heeft in mijn ogen meer voor- dan nadelen. Als men nu bijvoorbeeld een glas wijn drinkt, weet men dat men nog met de auto kan rijden en niet plots blind zal worden. Dat kan hetzelfde zijn met cannabis. Doordat cannabis momenteel verboden is in België, zie je jongeren joints halen bij een illegale dealer en die vervolgens oproken. Maar die cannabis kan residu's van pesticiden en metalen bevatten zonder dat men het weet.

Als men cannabis reguleert en controleert, dan zorg je ervoor dat er zo weinig mogelijk nadelen aan verbonden zijn

"Als men cannabis reguleert en vanuit de overheid controleert, dan neem je het probleem niet weg, maar dan zorg je ervoor dat er zo weinig mogelijk nadelen aan verbonden zijn. Zo kan je bepaalde soorten cannabis met een vergunning laten kweken en laten controleren op de kwaliteit. We moeten er wel voor zorgen dat het geen commerce wordt, maar we moeten een model creëren waar de overheid in participeert en controleert en in bepaalde gevallen toelaat”, vertelt Tytgat.

“Ik pleit wel voor een harde ‘War on Drugs’ tegen harddrugs. In geval van cocaïne of xtc maakt je lichaam geen kans bij een overdosis”, aldus Tytgat. “Experimenteren zit in onze genen. Dat experimenteergedrag zien we tijdens het opgroeien. Kindjes steken bijvoorbeeld alles in de mond. Ook als je ouder bent, stopt dat niet. Je kan dan wel beseffen hoe slecht een sigaret bijvoorbeeld is, de drang om te experimenteren zal er altijd zijn. Dan kan je het maar beter controleren.”

Toekomst

Afgelopen jaar is Tytgat 58 jaar geworden. “probeer te genieten van elk moment en niets uit te stellen. Er kan van alles onverwachts gebeuren. Probeer echt van het leven te genieten, maar doe dat altijd vanuit respect voor de andere en de natuur. Doe het vandaag, niet morgen”, vertelt Tytgat. “Daarnaast moet je ook open staan voor het onverwachte. In het onverwachte kan je altijd iets tegenkomen.”

Tenslotte vindt Tytgat het belangrijk om wat meer naar elkaar te luisteren. “Luister naar elkaar en vertrouw elkaar. Het is een vorm van respect hebben. Als je vertrouwen hebt in een ander mens, schept dat automatisch zelfvertrouwen bij jezelf. Als je dat kan beogen, verleg je je grenzen”, besluit Tytgat.

Touché gemist? Abonneer je hier op de podcast

Meer Touché: