Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

#weetikveel

"Een narcist ziet zichzelf helemaal niet graag, dat lijkt alleen zo"

di 3 aug. - 5:48

We leggen het woord narcist meer en meer in de mond, maar weten we wel wat het betekent? Psychotherapeute en auteur Diane Ruthgeerts schreef het boek "Geboeid door narcisme, mythe en masker". Een erg passende titel die beschrijft hoe mensen in een relatie met een narcist vastzitten, maar ook hoe de narcist zelf vastzit in zijn of haar gevoelens en gedachten.
Diane Ruthgeers

"Een narcist ziet zichzelf helemaal niet graag, dat lijkt alleen zo. Mocht iemand zichzelf graag zien dan durft die zichzelf in vraag stellen, gaat die respectvol om met anderen en kan die kritiek aanvaarden, omdat die een voldoende eigenwaarde heeft. Daar wringt het schoentje. Ze moeten zich verschillende maskers voorhouden, omdat ze niet geconfronteerd willen worden met wat er van binnen zit."

Maar een narcist ontmaskeren is niet gemakkelijk, zo stelt Ruthgeerts. "Het meest miskende masker waar zelfs hulpverleners intrappen, is dat van de geestelijke gezondheid. Ze spélen een normaal leven. Ze zien er stabiel, charmant, charismatisch en succesvol uit, maar dat is niet altijd zo. Het is een act. Ik vind het opvallend dat checklists die je online leest uit allemaal eigenschappen die iemand toont bestaan, terwijl de essentie van een narcist juist ligt in wat iemand verbergt met zijn/haar gedrag en dat is een onstabiele basis. Er zijn heel veel mensen met een onstabiele basis, maar kenmerkend voor een narcist is dat hij niet in contact kan en wil komen met die basis."

Rasechte acteurs

"Narcisten weten perfect in te spelen op mensen, maar wat ze nauwelijks of niet hebben, is affectieve empathie, het meeleven met iemand. Ze kunnen dat wel goed faken als ze er voordeel kunnen uithalen, maar in realiteit kunnen ze enkel naar de buitenwereld kijken vanuit hun eigen standpunt en dat valt niet of bijna niet bij te sturen." Daarbij gaat een narcist niet snel aankloppen voor hulp: "Het leven van een narcist is erop gericht om het narcisme te verbergen."

Narcisme is een verslaving en het is veel moeilijker om te stoppen dan ermee door te gaan

Toch zijn narcisten geen egoïsten, ze kunnen ook iets voor iemand anders doen. Ze zijn wel egocentrisch. Bij narcisme is er altijd een verborgen agenda, ze doen iets om een wederdienst te krijgen. Bijvoorbeeld hulpverleners: ze gaan mensen helpen om er erkenning te voelen en te voelen dat ze bestaan. We doen dat allemaal een beetje, maar als het een noodzaak wordt en de hulpverlener zelf te behoeftig is, gaat hij of zij de behoeften van de cliënt niet meer zien."

Narcisten in de kweek

"Je wordt niet als kant-en-klare narcist geboren, maar je kan wel zo uitgroeien. Heel wat onderzoekers zijn het er over eens dat narcisme een weerspiegeling is van wat men als kind ontbeert. Ik voeg daar graag aan toe 'en wat je als kind te veel kreeg'. Als je je kind op een troon zet, dan is de kans groot dat het later te weinig gesocialiseerd is. Moest er een genetische component zijn, kan een goede opvoeding volgens mij veel bijsturen, maar dat is een hypothese."

Een narcist spaart ook zijn eigen kinderen niet

"Onze samenleving dreigt wel op te schuiven naar het stimuleren en idealiseren van narcistische trekken. Narcisten zijn vaak gegeerd en ambiëren ook een positie waarbij hun belang wordt tentoongesteld. Als er enig aanzien is bij de job, heeft de job een grote aantrekkingskracht, want in diepte is er die leegt en zelftwijfel die ze moeten compenseren. Vaak zijn het wel verstandige mensen en hebben ze wel wat te bieden. In het begin zijn ze ook vaak succesvol, maar na verloop van tijd krijg je ook de andere kant te zien."

Narcist zoekt partner

Een relatie met een narcist lijkt in begin te mooi om waar te zijn en dat is het ook. "Eerst word je bejubeld, daarna -wanneer er een krenkje in de kabel komt- is er een fase van strelen en afstoten. Als partner denk je "wat is dit nu" en wil je alles doen om terug naar de eerste fase te gaan. Daarna word je gebroken. Een narcist spaart ook zijn eigen kinderen niet." Bij koppels met kinderen volgen na een breuk "complexe vechtscheidingen, wat zelfs kan leiden tot ouderverstoting" onder manipulatie van de narcist of juist omdat het kind zich niet laat manipuleren. De partner kan weg bij de narcist, maar de cirkel van geweld zet zich verder bij de kinderen."

"Narcisten kiezen mensen met specifieke eigenschappen om om zich heen te hebben, maar wat ik lang niet begreep, was waarom ze die dan uiteindelijk afbraken. Dat komt door de combinatie tussen leegte en begeerte. Ze begeren de kwaliteiten van de ander en willen die positieve kenmerken overnemen. Dat lukt niet, omdat de eigenschappen geen bodem hebben om zich op te ontwikkelen, die basis is leeg. Hun begeerte wordt gefrustreerd en dan wordt die aanvankelijk positieve partner een geduchte vijand die vernietigd moet worden."

Hulp

Maar op veel hulp kunnen mensen die te maken krijgen met een narcist niet rekenen: "Een persoon met een narcistische persoonlijkheidsstoornis kan (bijna) niet geholpen worden, omdat die de kwaliteiten niet heeft om in therapie te gaan. Ik denk altijd aan een kind dat verstopt zit achter de dikke muren van een fort, als dat kind niet gevonden kan of wil worden, dan lukt het niet. Het is een verslaving en het is veel moeilijker om te stoppen dan ermee door te gaan."

Ontdek meer:

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet