Na bekentenis zangeres Emma Heesters over ontrouw: waarom gaan we vreemd? En kan een relatie overspel overleven?

'Haat me', zingt de Nederlandse Emma Heesters in haar jongste single. De bijbehorende videoclip wordt voorafgegaan door een bekentenis: Heesters vertelt dat ze haar ex keer op keer pijn deed, en niet nadacht over de gevolgen van haar daden.

Op TikTok is Heesters nog wat explicieter, en bekent ze dat het nummer autobiografisch is. “Ik ben best wel vaak vreemdgegaan in een oude relatie, en ik haat dat stuk van mezelf heel erg. Als ik zie hoe ik nu in het leven sta, snap ik niet hoe het in me opkwam om dat te doen.”

Waarom gaan mensen vreemd? Relatiedeskundige Rika Ponnet geeft enkele verklaringen in 'De Wereld van Sofie'. Al houdt ze niet van de omschrijving ‘vreemdgaan’ of ‘overspel’. 

“Het plaatst mensen in een dader-slachtofferdynamiek en dat helpt niemand vooruit. Ik spreek liever over een tweede relatie of een satellietrelatie. Omdat het onlosmakelijk verbonden is met wat de basisrelatie is.”

Ontrouw omdat er een teveel aan relatie is

“Mensen starten een tweede relatie omdat ze in een relatie zitten waarin er een teveel aan verbinding of een teveel aan relatie is”, zegt Ponnet. “Dat wil zeggen dat de ander je als het ware opeet, je claimt of je heel strak nabij houdt, uit angst je te verliezen. Daardoor krijg je het gevoel dat je geen ruimte hebt om jezelf te ontplooien.”

“Mensen beginnen dan een tweede relatie om dat wat open te trekken. Ze creëren zo wat meer ademruimte voor zichzelf, en ze geven de ander, op een negatieve manier weliswaar, het signaal: je zit te kort op mijn vel.”

Ontrouw omdat er een tekort aan relatie is

Een andere motivatie is het tekort aan relatie, zegt Ponnet. “Er is dan geen verbinding in de relatie. Mensen missen dan iets, of missen heel veel. Als er eenzaamheid is in de relatie, en er passeert iemand die je wel aandacht geeft, kan de verleiding groot zijn.” 

“Soms missen mensen ook een deel van zichzelf in de lange relatie waarin ze zitten. Het gaat dan om aspecten van jezelf die je niet tot ontplooiing kan brengen. Al wil ik benadrukken dat geen enkele relatie je dat volledig zal bieden: een invulling van al je behoeftes bestaat niet.”

“Soms voelen mensen zich dus wat ‘ingeslapen in wat ze hebben’. Als er dan iemand passeert die het avontuur aanwakkert, gaan mensen over hun grenzen. Dit is eigenlijk een vorm van risicogedrag, zeker als het een langlopende relatie met kinderen is. Er is dan een risico om ook veel te verliezen.”

Ontrouw uit lust

Soms gaat het ook gewoon om wilde goesting. “Denk bijvoorbeeld aan een daad die je stelt op een personeelsfeestje, als je te veel gedronken hebt. Al is seks nooit zomaar seks: het toont ook aan dat je gezien wordt als man of als vrouw. Dit is een vorm van erkenning die er in een langlopende relatie soms niet meer is.”

“Ontrouw uit lust is ook niet vergelijkbaar met iemand die ontdekt dat zijn partner al twee jaar op structurele basis afspreekt met iemand anders, en daar een intieme relatie mee uitgebouwd heeft. Je kan dat ook bijna geen tweede relatie noemen. Hier zien we ook dat er een grotere mogelijkheid is tot herstel.”

Kan een relatie ontrouw overleven?

Het woord is gevallen: herstel. Maar dat is niet altijd mogelijk. “Want ontrouw is heel destructief”, zegt Ponnet. “Het is bijzonder aangrijpend. Voor sommige mensen voelt het aan als sterven: ze zijn hun leven en de andere kwijt.”

“Het vertrouwen is ook weg, en laat dat nu een van de meest essentiële kenmerken van een duurzame liefdesrelatie zijn. Mensen vragen zich ook af of de ander hun wel graag gezien heeft, en verliezen hun zelfvertrouwen.”

“Veel mensen hebben ook de neiging om te zeggen: mocht ik het ontdekken, dan vliegt mijn partner meteen buiten. Tot het zover is, en dan zie je dat mensen het nog wel proberen. Ze willen niet alles wat ze hadden zomaar weggooien”. 

“Je kan het als koppel dus zeker overleven. Er zijn geen exacte cijfers over, maar ongeveer de helft gaat uit elkaar. De andere helft probeert het nog. Belangrijk is wel dat er een vorm van erkenning komt door degene die ‘de cirkel doorbroken heeft’.”

“Vaak zie je ook dat er voor herstel een soort van ‘genoegdoening’ moet gebeuren. Denk bijvoorbeeld aan iemand die graag een jaarlijkse avontuurlijke trektocht wil maken. Als dat daarvoor niet mogelijk was in de relatie, dat die persoon dan nu wel die ruimte krijgt. Een soort van zoenoffer dus.”

“Ik vergelijk het herstel ook wel eens met de Japanse lijmtechniek Kintsugi: wanneer een pot gebroken is, lijmen ze die met goud. Je kan er als koppel beter uit komen. Maar het vraagt wel wat: veel tijd vooral.” 

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld van Sofie'

Lees ook