De Ochtend
Unizo haalt 'Woord van het Jaar' binnen: 'winkelhieren'
di 17 dec. - 5:51
Negentien kanshebbers waren er voor de felbegeerde titel van 'Woord van het Jaar'. Bijna 9.000 taalvrienden stemden mee. Het nieuw bedachte woord 'winkelhieren' haalde het met vlag en wimpel: één op de drie kiezers stemde voor 'winkelhieren'. Op twee eindigt 'klimaatspijbelaar' en op drie 'egelwegel'.
'Winkelhieren' is voor het eerst gebruikt deze zomer, zegt VRT-taaladviseur Ruud Hendrickx , "toen Unizo (de Unie van Zelfstandige Ondernemers) met een campagne begon om mensen ertoe aan te zetten om niet online te kopen, maar wel in de lokale winkel. Dat gebeurde onder de noemer 'Winkelhier'. Meteen heeft Unizo ook campagne gevoerd om 'winkelhieren' te nomineren als Woord van het Jaar." En vervolgens werd er massaal op gestemd.
Dat er op die manier "gestuurd" wordt in de stemming is niet nieuw, zegt Ruud Hendrickx. "Vaak zijn er gelijktijdige oproepen voor verschillende woorden en dan wordt het een soort populariteitspoll."
'Egelwegel' bijvoorbeeld komt van Natuurpunt; 'jagger' is geïntroduceerd door 'Nieuwe Feiten'. "Hoe dan ook vat de top-drie heel mooi een aantal facetten van het afgelopen jaar samen, vindt Hendrickx.
Taaljaaroverzicht
Vorig jaar was de winnaar 'moordstrookje', een fietspad die naam niet waardig. "We proberen van de verkiezing van het Woord van het Jaar een soort jaaroverzicht in taal te maken. In het lijstje van 19 nominaties vind je dus de thema’s terug die dit jaar aan het "woord" zijn gekomen: de klimaatproblematiek of de Belgische politiek met 'restregering' of economische en maatschappelijke thema’s."
Pas in het woordenboek na enkele jaren frequent gebruik
Belandt 'winkelhieren' nu in de Van Dale? "De 19 nominaties nemen we voorlopig op in de digitale editie van het woordenboek," zegt Ruud Hendrickx. "Ons opnamebeleid houdt in dat een woord pas een vaste plek in het woordenboek krijgt als het een aantal jaren echt frequent wordt gebruikt. Vaak verdwijnen “bedachte” woorden voor een campagne snel uit het dagelijks taalgebruik en daarna ook uit het woordenboek."
Dat dreigt ook te gebeuren met 'winkelhieren'. 'Moordstrookje' of 'frietchinees' van enkele jaren geleden duiken wel geregeld op in de dagelijkse taal.
Hoe lang houdbaar?
Ruud Hendrickx vindt 'winkelhieren' een moeilijk uit te spreken woord, met die aangeblazen "h" in het midden. Niet eenvoudig ook voor de West-Vlamingen onder ons… "Het klinkt een beetje gezocht," is het eindoordeel van de taaladviseur.
Wie de houdbaarheid van de Woorden van het jaar wil testen: dit is de lijst van de afgelopen jaren: moordstrookje (2018), koesterkoffer (2017), samsonseks (2016), kraamkost (2015), flitsmarathon (2014), selfie (2013), frietchinees (2012), stoeproken (2011), tentsletje (2010), ontvrienden (2009), swaffelen (2008) en bokitoproof (2007).
Beluister het gesprek met Danny Van Assche (Unizo) in 'De Ochtend':
Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'